نام منظومه :بانو گشسب نامه 

نویسنده یا سراینده : مشخص نیست 

تعداد ابیات : این منظومه در بحر متقارب (همچون شاهنامه) و در حدود ۱۰۰۰ بیت است.

مربوط به سال : مشخص نیست

درون مایه منظومه : منظومه بانو گشسب‌ نامه یا بانو گشسپ‌ نامه یکی از حماسه‌های ملی ایران به زبان فارسی‌است که در شرح دلاوریهای بانو گشسپ دختر رستم است. سایر

توضیحات در مورد منظومه بانو گشسب نامه :بانو گشسب (دختر رستم) خواستگاران فراوانی داشت که هر کدام از این خواستگاران که در زیر نام‌هایشان آمده‌است هر کدام پهلوان بوده‌اند و هر کدام ماجرایی داشته‌اند در گشسب نامه که سرانجام برادر رهام یعنی گیو موفق می‌شود با او ازدواج می‌کند. از بانوگشسب‌نامه چند نسخۀ خطی در دست است . نخستین چاپ آن در بمبئی در ۱۳۲۴ ق، همراه فرامرزنامه، به کوشش یکی از پارسیان هند به نام رستم بن بهرام بن سروش، و آخرین آن به کوشش روح‌انگیز کراچی در ۱۳۸۲ ش در تهران به چاپ رسید. بانوگشسب‌نامه تنها منظومۀ حماسی فارسی است که قهرمان آن زن است.

بن‌مایۀ اصلی داستانها و دلاوریهای بانوگشسب شاید به فرهنگ کهن اقوام ایرانی بازگردد. نکتۀ قابل توجه در این منظومه دوگانگی شخصیت بانوگشسب است؛ از یک‌سو، زنی است زیبا، قدرتمند و سرکش که با مردان حتى شیفتگان خود مبارزه می‌کند، و از دیگر سو دختری است مطیع پدر این منظومه در زمرۀ ادبیات حماسی سکایی است که مانند روایات دیگر اعضای خاندان رستم با روایات کیانی درمی‌آمیزد.

همان‌گونه که سام، زال و رستم به خدمت کیقباد، کیخسرو و کیکاووس، از پادشاهان کیانی درمی‌آیند، به روایت بهمن‌نامه، بانوگشسب و خواهرش زربانو نیز به مقام پیشروی و رایزنی همای می‌رسند این منظومه از لحاظ زبانی و ادبی متأثر از شاهنامه است. زبان بانوگشسب‌نامه ساده و روان است. عناصر سامی در این داستان وجود ندارد و نشانه‌های کهنگی در زبان شعر این منظومه فراوان دیده می‌شود. جنبه‌های توصیفی آن بسیار است و سراینده در وصف مجالس بزم و یا صحنه‌های رزم از تمثیل نیز بهره می‌گیرد.

برخی از بن‌مایه‌های داستان اینها ست: عاشق‌شدن با یک‌بار دیدن، عاشق‌شدن با شنیدن اوصاف و زیباییها، زورآزمایی، رزم و جنگاوری، بزم، شکار، مجازات، ناشناس‌ماندن، آزمایش، رقابت، شجاعت، یاری، غیرت، قتل، کینه، واسطه، خیانت، تهدید، شرط‌بندی و جز آنها. بانوگشسب نامه منظومه ای حماسی است که موضوع آن شرح زندگی و دلاوری های بانوگشسب، دختر رستم است و تنها حماسه ملی ایران است که پهلوان بانویی قهرمان حماسه است.

در پژوهش های علمی، تعیین ارزش واقعی یک اثر، تا حدود زیادی منوط به مطالعات سبک شناسی است؛ بنابراین سبک منظومه های حماسی همواره مورد توجه پژوهشگران ادبیات فارسی بوده است و در پژوهش های بسیاری به حماسه و به ویژه حماسه هایی که در دوره های بعد به تقلید از شاهنامه سروده شده اند، پرداخته اند. این پژوهش نیز که با بررسی دقیقِ مبتنی بر مطالعات سبک شناسانه صورت گرفته، بر آن است تا شاخصه های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب نامه را به عنوان یکی از منظومه های حماسی ایران، نشان دهد. بررسی دقیق و جز به جز تمام ابیات این منظومه، که بر پایه ی قصه های راویان و آنچه که بر زبان میراث داران فرهنگ ایران زمین جاری بود، نشان داد که این اثر- که سراینده آن نامعلوم است- در میان منظومه های که به تقلید از حماسه استاد توس سروده شده، تا حدودی موفق بوده است.

مضامین غنایی و عاشقانه، رجز خوانی، نفوذ اندیشه های دینی و مذهبی، دعا و مناجات، جاری شدن خطبه عقد توسط موبدان، مردسالاری و ذکر برخی از نکات اخلاقی از مهم ترین مضامین محتوایی و محور اندیشگانی این منظومه است. همراه با بانوگشسپ ۲۵ شخصیت دیگر در ساختن این قصه سهم دارند که نام اکثر آنان در شاهنامه آمده‌است: رستم، فرامرز، پادشاه پریان، زال، زواره، شیده، پیران، افراسیاب، تمرتاش، گرسیوز، چیپال، جیپور، شاه شاهان، کی‌کاووس، فریبرز، طوس، گودرز، گیو، بهرام، رُهام، اشکش، گرگین، فرهاد، خراد، برزین.  

دریافت فایل پی دی اف بانو گشسب نامه : دانلود بانو گشسب نامه