عنوان: بن مایه های لذت گرایی در شاهنامه و تاثیر پذیری از افکار اپیکوریستی
نویسندگان: عبدالله حسن زاده میرعلی / لیلا شامانی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: عضو هیات علمی دانشگاه سمنان / دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان
تاریخ نگارش: بهار ۱۳۸۹
منبع: مجلۀ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، کهننامۀ ادب پارسی، سال اول، شمارۀ اول سال ۱۳۸۹
چکیده مقاله:
لذّت گرایی نظریه ای است که در آن افراد بشر، بهبود زندگی خود را در لذّت جویی می دانند و خوش باشی و اغتنام فرصت را پیشه خود می سازند. لذّت گرایی و شادخواری در طول تاریخ، سابقه ای طولانی در بین مردم دارد. اپیکور ـ فیلسوف یونانی ـ مکتبی با افکار لذّت گرایی به وجود آورد که با وجود مخالفت های فراوان به راه خود ادامه داد و طرفدارانی به دست آورد. اپیکوریست ها خدایان را انکار می کنند و معتقدند زندگی انسان، منحصر به همین دنیاست؛ پس انسان تا زمانی که در این دنیاست باید شاد باشد. این افکار، در آثاری چون شاهنامه فردوسی هم مؤثّر افتاده است. شاهان و پهلوانان ایرانی، در مجالس بزم خود غالباً از می و رامشگران استفاده می نمایند. اما این دو عنصر به تنهایی اسباب لذّت آنها را فراهم نمی آورد، آنها به زن نیز توجّهی خاص دارند و از شکار و چوگان بازی نیز برای تفریح و غم زدایی استفاده می کنند. شاهنامه فردوسی، سرشار است از شادی ها و لذّت گرایی ها، و فلسفه اپیکور نیز شادی را توصیه می کند. اما اینکه اندیشه های شاد باشی و لذّت گرایی در شاهنامه، چقدر با فلسفه اپیکور تطابق دارد، خود بحث دیگری است. دنیای حماسی شاهنامه را نمی توان با دنیای اپیکور ـ فیلسوف سرخورده ـ یکی دانست و تمایزاتی در این میان، وجود دارد که در بخش شاهنامه و اپیکوریسم و نتیجه گیری نهایی بدان پرداخته شده است.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, لذت گرایی, شادخواری, اپیکور
دریافت مقاله: بن مایه های لذت گرایی در شاهنامه و تاثیر پذیری از افکار اپیکوریستی