بخش ضحاک – شاهنامه فردوسی

پادشاهی ضحاک هزار سال به طول می انجامد. مشخصه های اصلی این دوران گریزان و نهان شدن فرزانگان و قدرت گرفتن دیوان، خوار شدن هنر و ارجمند شدن جادویی، تسلط و برتری بدی است. ضحاک دختران

جمشید ( ارنواز و شهرناز) را با جادوگری طلسم کرده و به همسری می گیرد. و بدانها دروغ گویی و بدطینتی می آموزد. هرشب دو فرد جوان کشته شده و مغزهایشان خوراک مارهای ضحاک می شوند.

دو مرد جوانمرد و پارسا به نام ارمایل و گرمایل برای نجات جوانان وطن درهیات آشپز وارد مطبخانه ضحاک می شوند. هرشب مغز یک گوسفند را به جای مغز جوان خوراک مارهای ضحاک می کردند و بدین ترتیب هر ماه سی جوان را از چنگال ضحاک آزاد کرده و نژاد کردها از این گروه از جوانان است. چهل سال بر این منوال میگذرد و ضحاک خوابی می بیند که از وحشت آن شب هنگام نعره ای می زند که تمام قصر می لرزد.

خواب می بیند که سه جوان که یکی از دو دیگر کوچکتر است و گرزه ی گاو سر دارد به سراغ ضحاک آمده و اورا اسیر کرده بر گردنش پالهنگی نهاده او را کشان به البرز کوه می برند. تعبیر خواب ضحاک توسط خوابگذاران، سقوط پادشاهی او بدست شخصی به نام فریدون صورت می گیرد . فریدون این کار را به خاطر انتقام کشته شدن پدرش و همچنین کشته شده گاوی به نام پرمایه که دایه او بوده، انجام میدهد. خوابگزاران یادآور می شوند که هنوز فریدون به دنیا نیامده است. ضحاک دستور می دهد در سراسر سرزمین بدنبال نام و نشان فریدون باشند.

دیر زمانی میگذرد و ضحاک را آرام و قراری نیست در این بین فریدون از مادر خود به نام فرانک زاده شده، رشد کرده و بزرگ می شود. ماموران ضحاک بدنبال فریدون بوده و در میان پدر او آبتین را گرفته و می کشند. فرانک همراه فریدون به کشتزاری می گریزد که درآن گاو به نام گاو پرمایه است. شیر او غذای فریدون می شود، ماموران ضحاک از محل گاو مطلع می شوند  فرانک از این موضوع مطلع شده، فریدون را برداشته به مرز هندوستان می رود. فرانک، فریدون را به راهبی دینی در کوه می سپارد تا او را تعلیم دهد در این میان ضحاک به محل گاو پرمایه آمده و آن گاو را می کشد. فریدون با گذر زمان فرد بالغ و توانمندی شده از مادر از نژاد خود می پرسد مادر نشان نژاد او را که به طهمورث دیوبند می رسد به او گفته و داستان کشته شدن پدرش را به دست ضحاک حکایت می کند.

فریدون قصد انتقام می کند که به اصرار مادر از این کار دست می کشد. ضحاک ترسیده و هر لحظه احساس خطر می کند پس برای رهایی از این وضع بزرگان، موبدان و اندیشمندان را فرا خوانده از آنها میخواهد بر عدالت ورزی و نیکخویی او گواهی بنویسند. در میانه این مجلس، کاوه آهنگر که ۱۶ تن از فرزندانش توسط ضحاک کشته شده و فرزند دیگری را در اسارت دارد به تظلم خواهی وارد مجلس می شود. ضحاک سخن او را شنیده و شرط آزاد کردن فرزند کاوه را امضای آن گواهی قرار میدهد. کاوه گواهی را خوانده ضمن دشنام گویی به امضاکنندگان آن، گواهی را پاره کرده از دربار ضحاک خارج می شود.

گاوه به بازار رفته چرمینه آهنگری خود را بر چوب می زند. سپس با ترغیب مردم به قیام بر علیه ضحاک به سراغ فریدون می روند و از او میخواهند پادشاه آنها باشد. فریدون با آنها همراه می شود. درفش کاوه آهنگر را که چرمینه ای ساده بوده با انواع پارچه ها و زیورآلات تزیین می کند و این درفش کاویانی می شود و رسم می شود که بعد از فریدون، شاهان دیگر نیز بر این چرمینه گوهرهای فراوانی بعنوان زینت اضافه می کردند.

همان جا فریدون دستور می دهد که آهنگران برای او گرزی گاوسر به یاد گاو پرمایه بسازند همراه دو برادر خود کیانوش و شادکام به جنگ ضحاک می رود. قرارگاه ضحاک بیت المقدس است لذا باید از رود اروند عبور کنند که به زبان تازی همان دجله می شود. رودبان بنا به دستور ضحاک از در اختیار قراردادن کشتی برای عبور فریدون و لشگریانش امتناع می روزد. فریدون دلاورانه بر آب زده، با سپاهیان خود از رودخانه عبور می کند. ضحاک در قصر نیست فریدون و لشگریانش به قصر ضحاک هجوم برده و آنجا را تسخیر می کنند. فریدون دو دختران جمشید را پس از باطل کردن طلسم ضحاک آزاد می سازد.

خبر به ضحاک می رسد. ضحاک با لشگریان خود شب هنگام از مسیر مخفی قصر قصد حمله به فریدون را می کند که با همراهی سپاهیان و مردم شهر شکست خورده اسیر فریدون می شود. فریدون بنا به دستور سروش فرشته ایزدی، ضحاک را نکشته او را در البزر کوه و کوه دماوند به بند می کشد. زیرا ممکن بود با کشتن ضحاک از جنازه او سیاهی و تیرگی آزاد شده و تمام سرزمین مردمان را در بر بگیرد.

نوشتار این بخش توسط جناب آقای علی دهگانپور به رشته تحریر در آمده است . 

اشعار این بخش :

دانلود متن شاهنامه بخش ضحاک : 

دانلود

دانلود تمامی فایل های صوتی این بخش در قالب یک فایل فشرده : 

دانلود

شاهنامه صوتی این بخش : 

قبلی «
بعدی »