وز آن جا بشد تا به ایوان کوش سپاه از پس و پیش پولادپوش فرود آمد و گنجها مُهر کرد نگهبان بر او کرد مردان مرد در آن شهر ماهی درنگ آمدش همه گنج شاهان به چنگ آمدش شتر خواست از در ده و دو هزار سراسر درآوردشان زیر بار همه گوهر و زرّشان بار […]

نهانی فرستاده ای تاختند ز هرگونه گفتارها ساختند که گر پهلوان کینه ماند بجای به سوگند پیمان کند با خدای که ما را نیازارد از هیچ روی نه یاد آورد جنگ و نه گفت و گوی شب تیره او را سپاریم شهر که بر ما زمانه پراگند بهر همانگاه قارن بدو داد دست به سوگند، […]

چو گفتار آن مرد شیرین سخُن یکایک شنیدند سر تا به بن ز شهر و ز بازار و مردم که بود سراسر هوای فریدون نمود سپاهی ز فرمان برون برد سر همه پاسخش تیغ و تیر و تبر به لشکر چنین گفت شهری که شاه گرفتار گشت و تهی ماند گاه ندارد یکی نام برده […]

دگر روز قارن فرستاده ای جوانی سخنگوی و آزاده ای بدیشان فرستاد و شد سوی در که و مه ز باره برآورد سر سخنگوی گفت: ای گرانمایگان دلیران چین و گرانسایگان شما را که هستید پیر و جوان درود از زبان جهان پهلوان همی گوید آن شیر کشور گشای که شاه جهان را چنان بود […]

چو بی شاه شد سوی شهر آن سپاه خروش آمد از کوی و بازارگاه سپاهی و شهری برآمد بهم گروهی ز شادی، گروهی ز غم خروشی برآمد ز ایوان کوش که زارا، یلا، شاه پولادپوش بتانش همه پرده برداشتند غریو از بر چرخ بگذاشتند ز خوبان همه شهر غلغل گرفت گل تازه و مشک و […]

سپیده چو بر چرخ پرواز کرد درِ روشنی بر جهان باز کرد بیاورد گنجور ساز نبرد برِ کوش بنهاد و برگشت مرد همان گه بپوشید دارای چین سلیحی سگالیده از بهر کین ز تبّت یکی آبداده زره بپوشید و برزد به بندش گره که بر وی نکردی سلیح ایچ کار نه شمشیر و نه تیر […]

یکی روز قارن دژمناک بود ز باد و ز باران جهان پاک بود به دروازه شهر شد با سپاه بفرمود تا بانگ زد مرد شاه بگفتند مر کوش را این سخن همان گه فرستاد مرد کهن که دانست گفتار ایرانیان بسی دیده آیین و رسم کیان برِ پهلوان رفت و بردش نماز همان آفرین کرد […]

چو دارای چین دید کآمد سپاه همه خیمه ها دید بی راه و راه ببخشید دروازه ها بر سران سرا را ذبس داد بس بیکران بیاراست باره به مردانِ مَرد به هر برج عرّاده برپای کرد ز بس منجنیق و کمانهای چرخ ز بیمش نهان کشته گردنده چرخ به گِردش یکی کنده بودی بزرگ که […]

شهنشاه چین با سپاهش نژند فرود آمد از پشت اسب سمند سران سپه را همه کشته دید سپاه تبت پاک برگشته دید شکسته دلِ لشکر خویشتن ز بس کُشته و خسته زآن انجمن دلیری و نیروی ایرانیان شده هر سواری چو شیر ژیان چو از بازگشتن ندید ایچ رای بماندند خرگاه و خیمه به جای […]

چو از قلب، قارن بدید آن شکست یکی اسب آسوده را برنشست به قلب سپه برزد و حمله برد سواری به هر زخم بشکست خرد پذیره شدش کوش با لشکری که خود لشکری بود از آن هر سری یکایک سواران و ترکان چین هم از پیش قارن شدندی کمین تکان را همی هر گهی تاختی […]

سپیده چو بگشاد چون باز پر بگسترد بر دشت خورشید فرّ غولشکری خاست از هر دو جای خروش آمد از کوس و آواز نای درفش دلیران چو پرواز کرد سپهدار قارن سپه ساز کرد فرستاد نستوه را سوی راست سپاهی جهانگیر چونان که خواست تَلیمان یل را سوی میسره فرستاد با او سپاهی سره به […]

دگر روز برداشت لشکر ز جای جهان پر شد از ناله ی کوس و نای دو لشکر برابر فرود آمدند ز بیشه به هامون و رود آمدند فرستاد کارآگهی شاه چین بدان تا ببیند سواران کین همه تا چه مایه سپاه آمده ست سپهبد کرامی به راه آمده ست بیامد سلیح و سپه دید و […]

بفرمود تا رفت نستوه پیش بدو گفت کای مهتر خوب کیش برو شش هزار از سپه برگزین سواران و اسب افگنان گاه کین نگه کن که کاری توان ساختن که از چینیان کین توان آختن کمر بست نستوه و لشکر براند از ایشان یکی نیمه با خود نماند دگر نیمه مر سرکشی را سپرد بدو […]

به خواب اندر آمد سر هر گروه یکی تا سپیده برآمد ز جای غو کوس برخاست و آواز نای سپاه و سپهبد برآمد ز جای همی رفت تا نزد قارن رسید برابرش لشکر گهی برکشید طلایه همان گه به هم باز خورد ده و گیر برخاست با دار و بُرد برآن سان برآویخت هر دو […]

برون آمد از پیش تخت بلند به هر سو درافگند پویان نوند بزرگان شه را بدرگاه خواند چنان کاندر ایران سواری نماند از آن نامداران گزیده سوار برآمد گه عرض سیصد هزار یلانی که قارن پسندیده بود گه رزمشان یک به یک دیده بود همه سرکش و صفدر و تیغ زن همه لشکر آرای و […]

ز گفتار ایشان دژم گشت شاه همی از تن خویش دید آن گناه همی گفت کای برتر از ماه و مهر به دل در تو آراستی کین و مهر به گیتی تو دادیش چندان زمان که در خویشتن گردد او بد گمان شود ناسپاس از تو یکبارگی نه یاد آیدش مرگ و بیچارگی بفرمود تا […]

چنان بود یک روز کز مرز چین ز فرزانه پنجاه مرد گزین خروشان به درگاه شاه آمدند ستمدیدگان دادخواه آمدند که زنهار، شاها، به فریادرس که جز تو نداریم فریادرس جهان پاک کردی ز ضحاکیان به نیروی یزدان و فرّ کیان ز داد تو آباد شد هند و روم نمانده ست ویران یک انگشت بوم […]

چو برگشت قارن ز سقلاب و روم گشاده به نیرو همه مرز و بوم رسیده سوی خاور و باختر شده بجّه و نوبه زیر و زبر نشانده به هر کشوری مهتری سپرده بدو نامور لشکری به پیروزی آمد به درگاه باز گرفته ز هر کشوری ساو و باز برآسود یک سال نزدیک شاه به گردون […]

از آن ایمنی، راه کشّی گرفت می و رامش ورای خوشّی گرفت همی گفت چون من که دیده ست شاه به فرّ و به تخت و به گنج و سپاه که ضحاک با آن بزرگی و گنج چنین تا از او مردم آمد به رنج …………………………….. …………………………….. سپاهش دوباره شکستم به دشت شد آگاه وز […]

سواری که از چین فرستاده بود به ایران و پندش بسی داده بود بیامد، بیاورد یکسر نشان ز شاه و دلیران و گردنکشان چنین گفت کان شهریار بلند ندارد سرِ رزم و رای گزند به داد و دهش دل نهاده ست شاه پراگنده بر گرد گیتی سپاه به ایران همه کشور آباد کرد جهان را […]

جهان را چو شعر سیه چاک شد ز می مغز بی هوش و بی باک شد دلش آرزوی نگارین گرفت ستایش به چشم خمارین گرفت فراوان بخواند و بجُستش بسی نیارست گفتن مر او را کسی سرانجام کز کارش آگاه شد بپیچید و شادیش کوتاه شد پشیمان شد و گریه آغاز کرد درِ درد بر […]

به خود کامگی شاه بر تخت شد به کار زمان دلش پردخت شد همی هر شبی دختری خوبروی بدیدی و روزش بدادی به شوی اگر هیچ بودی مر او را پسند همی در شبستانش کردی به بند هر آن کس کز او بار برداشتی همی تا نکشتیش نگذاشتی زن از بیم تیغ بداندیش شاه همی […]

وز آن جا سوی شهر خمدان کشید همی برتر از خویشتن کس ندید یکی شیر دل مرد را پیش خواند ز کار فریدون فراوان بخواند به درگاه او رفت بایدت، گفت یکی بر رسیدن ز راز نهفت سپاهش بدیدن که چند است و چون هم از دیدنِ خود، هم از رهنمون ببین تا فریدون چه […]

وز آن جا سپه سوی مکران کشید چو آگاهی از وی به مکران رسید سپهدار مکران دگر باره باز فزون کرد و هرچیز آورد باز پذیره شدش پیش و بردش همه ز دیبای چین و ز تاری رمه وز آن خوردنیها که از پیش برد فزون برد و از خانه ی خویش برد همی داشت […]

خوش آمدش بنشست بر کوه ژرف پس افگند از آن شهر سنگی شگرف بسی رنج بردند زآن چارماه سرکنگره ش برکشید او به ماه رخامین یکی سنگ بر پای کرد سر پیکر خویش را جای کرد کف دست او باز کرده ز هم بر او بر نبشته یکی بیش و کم که این چهره ی […]

بر این داستان دگر دار گوش نگه کن به کردار و بازار کوش ز کوش فریبنده دیگر سخن چنین ساخت داننده مرد کهن چو بشکست ایران سپه را بدرد سوی ماوراالنّهر آغاز کرد از او شاه مکران چو آگاه شد دژم گشت و شادیش کوتاه شد پذیره شدش با سران سپاه یکی مایه ور برد […]

پسر داشت کنعان یکی، کوش نام به مردی همانا رسیده تمام یکی دیگر آمدش بر راه بر بیفگندش از بیم، کنعان خر بیابان کوهی که برتر ز ابر پلنگ اندر آن کوه و درّنده ببر بدان غارها در یکی دزد بود که خونریز و ناباک و بی مزد بود کشیدی ز دریا به دندان نهنگ […]

فریدون ز گفتار او گشت شاد دلش تازه تر گشت و رخ بر گشاد بفرمود نستوه را ساختن سپاهی گزید از سر تاختن ز گنجش بداد آن که در خورد بود سلیح سوار دلاور چو دود سپهبد ز درگاه از آن سان شتافت که باد بزان گرد او درنیافت از آن، تازیان آگهی یافتند سوی […]

چو نزدیک آمل رسید آن سپاه گروهی برفتند نزدیک شاه چو خسرو بدان سرکشان بنگرید بر او هر کسی آفرین گسترید بپرسید و گفتا شما را چه بود کز آن رزمگه بازگشتید زود چنین داد پاسخ ورا سرکشی که بر ما ببارید تیز آتشی ز مکران سپاه آمد و مرز چین سپاهی که شد تنگ […]