در تکمیل معانی واژه ها و عبارت های این بخش، از منابع زیر استفاده شده است :
- لغتنامه دهخدا اثر علی‌اکبر دهخدا
- کتاب معجم شاهنامه اثر محمد بن رضا بن محمد علوی توسی
- کتاب واژه‌نامه شاهنامه اثر استاد جلال خالقی مطلق
- وب سایت و پادکست شاهنامه بخوانیم : لینک وب سایت
- وب سایت و لغت نامه آنلاین آبادیس : لینک وب سایت
* سپاس ویژه از تیم اجرایی وب سایت و پادکست شاهنامه بخوانیم، اگر الگوی اولیه و ایجاد لیستی از واژه ها که نیازمند معنی بود توسط این تیم ایجاد نشده بود، شاید راه اندازی این بخش در ویکی شاهنامه ماه ها به طول می انجامید.
از : به‌خاطرِ
از راهِ : به‌واسطه‌ی، از مسیرِ
ازبهرِ : به‌خاطرِ
اسپ افگندن : اسپ تاختن؛ و این‌جا کنایه از به‌شکار رفتن
افسون کردن : دل‌ها را جادو و تسخیر کردن
افسونگر : جادوگر
انجمن : جمع، سپاه
اندرآمدن : درآمدن، وارد شدن
اندرگذشتن : درگذشتن، مردن
ایوان : کاخ
آراستن : آرایش کردن، زینت دادن
آرامگاه : جای آرامش؛ کنایه از آبادی و شهر
آشکار و نهان : آشکارا یا پنهانی؛ به‌هرگونه
آگندن : پر کردن
آگهی : خبر
آواز : آوا، صدا ، صدای رسا و روشن
آوردگه : میدان‌ِ جنگ
بُد : بود.
بُرده : بُرده‌شده، غنیمت
با داد و رای : صاحبِ عدل و فکر
بادِ سرد : آه، افسوس
بادانش : خردمند
بارانِ تیر : تیرباران
بخرد : خردمند
بخشایش : رحم آوردن
بدره : کیسه(ی سکه)
بر : به و بعدتر نزدیک
بر : کنار، نزدیک؛ یا شاید بار و میوه، کنایه از کودک
براندیشیدن : اندیشیدن، نگران بودن ، در سر داشتن
برآسودن : استراحت کردن
برآشفتن : خشمگین شدن
بزر : طلایی
بسی : بسیار
بسیچیدن : آماده شدن
بلند : بلندمرتبه ، عالی
بند : غل‌وزنجیر
بنه : تجهیزات
بودنی‌کار : کارِ مقدّر؛ تقدیر
به‌زاری : خوار
به‌کردارِ : مانندِ
بهمن‌نژاد : از نژادِ نهفت
به‌هم برفگنده : روی هم افتاده
بیش‌وکم : همه‌چیز، هرچیز، و غیره و غیره
بیشه : جنگل
بی‌نوایی : بی‌چیزی، بدبختی
پاک‌تن : پاک
پاک‌رای : نیک‌اندیش
پاکزاد : پاکزاده
پاکیزه‌رای : پاک‌رای، خوش‌فکر
پالایش : پاک کردن، دور کردن
پذیره شدن : به‌استقبال رفتن
پرآزار : آزاردیده، غمگین
پرده‌سرای : اردوگاه
پولادِ تیغ : شمشیرِ فولادی
پیچیدن : به‌خود پیچیدن؛ مجازات دیدن
پیر و جوان : همگی
پیلوار : چون فیل (تنومند)
تاج‌وتخت : کنایه از پادشاهی
تازی : عربی
تخم : نژاد
تیره : ناخوش
تیز شدن : مصمم شدن
تیغ : شمشیر
تیمار : اندوه
جنبان : پرخروش، بی‌قرار
جنگی : جنگنده، دلیر
جوش : جنب‌وجوش
جهاندار : مالک یا نگهبان جهان
چَر : اسمِ‌صوت برای کشیده شدنِ کمان
چاک : اسمِ‌صوت برای صدای سلاح
چندی : مقداری ، مدتی
چنین : بدین‌گونه
خاستن : بلند شدن؛ تمام شدن
خردی : کوچکی
خروش : فریاد
خوار : به‌خواری و حقارت
خواستن : خواستگاری کردن، ازدواج کردن
دایگان : دایه، مربّی
دخمه : گور
درای : زنگ
درم : سکه‌ی نقره
درم : درهم؛ سکه‌ی نقره
درویش : بی‌چیز، فقیر
دژم : ناراحت، خشمگین
دستوار : شایسته‌ی دست؛ در این‌جا عصا
دستور : وزیر، مشاور
دشخوار : متضادّ خوار، دشوار
دل‌افروز : مایه‌ی روشنیِ دل؛ عزیز
دم : نفس
دمان : خروشان
دیدن : صلاح دیدن، موافق بودن
دیر : طولانی
دیرینه : کهنه
دینار : سکه‌ی طلا
رایِ فرخ نهادن : خوش‌فکری کردن
رخ زرد شدن : ناراحت و نگران شدن
رخشنده : تابان
رزمجوی : جنگنده
رمه : گلّه
روشن‌روان : آگاه، هشیار
ز کینه : از رویِ کینه
ز ننگ : به‌خاطرِ ننگین و بدنام شدن
ز هرگونه : همه‌گونه، دربابِ همه‌چیز
زار : به‌زاری
زان‌نشان : آن‌گونه
زینهار : امان
ژاله : باران
سال‌آزموده‌ردان : بزرگانِ باتجربه
سپاه راندن : سپاه کشیدن/بردن
سپه برنشاندن : سپاه به‌راه انداختن، لشکرکشی کردن
سپه کردن : سپه جمع کردن، سپاه کشیدن
ستام : افسار
سترگ : تنومند، عظیم
سخت : بسیار
سخن : ماجرا
سربه‌سر : کاملاً
سرکش : جنگجو
سزد : شایسته است.
سوار : شهسوار
سود : خوبی
سور : جشن، خوشی
سیمینه : (چیزهای) نقره‌ای
شبگیر : سحرگاه
شهر : کشور
شیرگیر : اسیرکننده‌ی شیر؛ دلاور
شیون : زاری، نفرین
غمی : غمگین، اندیشناک
فراز آمدن : نزدیک رسیدن
فراوان : بسیار
فرخ : خجسته، نیک
فرمودن : دستور دادن
کار : ماجرا
کافور : ماده‌ی معدنیِ خوشبو
کرده : عمل
کشیدن : بردن
کمر : کمربندِ شاهی
کهتر : بنده
کهن : در این‌جا گذشته‌ی نزدیک
کین : کینه یا جنگ
کین بازخواستن : کین‌خواهی کردن
کین جُستن : پیِ انتقام بودن؛ انتقام گرفتن
کین جستن : پیِ انتقام بودن
کین خواستن : انتقام گرفتن
کین‌دار : کین‌دار، کینه‌کش
کینه‌خواه : انتقام‌جو
گُرد : پهلوان
گذاشتن : رها کردن
گران : سخت
گرانمایه : بزرگ
گردنکش : جنگجو
گستردنی : قالی
گفتار : فرمان
گنج : گنجینه، خزانه
گنجور : مسئولِ گنج‌خانه، خزانه‌دار
گو : پهلوان
گه : وقت
لشکر راندن : لشگر کشیدن
مُشک : ماده‌ای خوشبو از شکمِ آهو
مایه‌ور : مایه‌دار، بزرگوار
مردی : مردانگی، بلوغ ، دلیری
مرز : شهر، ناحیه، منطقه
مهان : بزرگان
نامدار : بزرگ
نامور : بزرگ
نبیره : بچه‌ی نوه
نزدیک : نزد
نژاد : اصالت
نگار : نقش‌ونگار، و نیز نقاشی بر دیوار یا پرده‌های نقالی
نگوسار : نگون‌سار، واژگون
نهان : پنهانی، یا اندرون، شکم
نهفت : پنهان
نیا : پدربزرگ
نیاگان : اجداد
نیام : غلاف
نیک‌اختر : فرخ ، خوش‌بخت
نیک‌خواه : دوست
هامون : دشت
هم : به‌همین‌شکل ، هم‌چنین
همال : پیِ انتقام بودن؛ انتقام گرفتن
همان : هم‌چنین، به‌همان‌شکل
همانا : حتماً، قطعاً
همه : کاملاً ، سراسر
هنر : مردانگی، بزرگی
هنرمند : فرزانه، فرهیخته
یاد داشتن : به‌یاد داشتن
یاد کردن : گفتن
یارستن : جرئت کردن
یک‌چند : مدتی
یله : رها