نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : آموی
نام فعلی مکان جغرافیایی : شهرترکمن آباد در ترکمنستان
نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:
شرح مکان جغرافیایی:
در شاهنامه آموی شهری است واقع در ساحل چپ جیحون بین شاهراه مرو به بخارا که اعراب آن را آمل شط و مغازه خوانده اند اما ایرانیان فارسی زبان همچنان به نام آموی میشناخته اند تا این که بعد از واقعۀ مغول آرام آرام به چهارجوی شهرت یافت. از حدود سال ۱۳۸۰ خورشیدی (۲۰۰۰میلادی) دولت ترکمنستان نام آن را به ترکمن آباد تغییر داد.
اولین بار در داستان کیخسرو و جنگ یازده یا دوازده رخ، از آموی بدین سبب یاد میشود که موبدان تورانی به افراسیاب می گویند:
که ما را ز جیحون بباید گذشت زدن کوس خسرو بر آن پهن دشت
به آموی لشکرگهی ساختن شب و روز ناسودن از تاختن
نیز در همان داستان وقتی پیران ویسه به گودرز نامه مینویسد و مرزهای ایران و توران را معلوم می کند، گوید:
دگر مولتان آید و بدخشان همین است ازین پادشاهی نشان
فروتر دگر دشت آموی و زم که با شهر ختلان درآید برم
چوشگنان و چون ترمذ و ویسه گرد بخارا و شهری که هستش به گرد
در جنگ بزرگ نیز هنگامی که افراسیاب برای جلوگیری از ورود ایرانیان به توران قراخان را راهی جنگ میکند در شرح حرکت او می خوانیم
سپه را ز بیکند بیرون کشید دمان تا لب رود جیحون کشید
سپه بود سرتاسر رودبار بیاورد کشتی و زورق هزار
به یک هفته بر آب کشتی گذشت سپه بود یکسر همه کوه و دشت
به آموی پیلان و شیران به زم گذرهای جیحون پر از باد و دم
ز کشتی همه آب شد ناپدید بیابان آموی لشکر کشید بیامد
با توجه به موقعیت جغرافیایی آموی در شاهنامه که در جوار جیحون و میان شهرهای ،بخارا ،زم مرو و ولایت خوارزم معرفی شده تردیدی باقی نمی ماند که غرض از آموی همان شهری است که اعراب آن را آمل ،شط ،زم و مغازه خوانده اما ایرانیان این نام گذاری را نپذیرفته و همچنان آن شهر را آموی می خوانده اند،