نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : کشمر

نام فعلی مکان جغرافیایی :  روستای علی آباد کشمر

نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:

شرح مکان جغرافیایی:

کشمر: از شهرهای کهنسال خراسان بوده که بر سر راه تربت حیدریه به بردسکن و سبزوار واقع است و  اینک تبدیل به روستایی شهرک مانند با نام علی آباد کشمر شده است. وصف کشمر را اصطخری، ابن حوقل، مستوفی هم آورده اند. امروزه شهری نوپا با نام کاشمر در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری شرق علی آباد جای آن را گرفته است، نام کشمر تنها در پادشاهی گشتاسپ، به مناسبت سروی که وی در آن کشته و نیز آتشکده ای به نام آذربرزین مهر که در آنجا ساخته، در شاهنامه آمده است. خلاصه ماجرا به روایت دقیقی چنین است که گشتاسپ پس از ظهور زرتشت و پذیرش دین او:

 نخست آذر مهربرزین نهاد         به  کشمر نگرتاچه آیین نهاد

یکی سرو آزاده بود از بهشت      به  پیش  در  آذر  اندر بکشت

نبشتش بر آن زاد سرو سهی      که پذرفت گشتاسپ دین بهی

    فرستاد هر سو به کشور  پیام      که چون سروکشمر به گیتی کدام؟

 کنون هر که این پند من بشنوید     پیاده   سوی  سرو   کشمر  روید

سرو کشمر به هر حال وجود خارجی داشته و ره به تاریخ برده است، چنان که خلیفه متوکل عباسی دستور داده تا آن را قطع و تکه تکه کنند و به سامرا ببرند و بر هم سوار کنند تا وی آن را ببیند. اما قبل از رسیدن تکه های سرو به سامراء متوکل توسط پسرش، منتصر، کشته شد. چنان که در شاهنامه هم ذکر شده، کشمر در ولایتی به نام پشت واقع بوده است. این پشت که در سده های آغازین اسلامی آن را روستای یا مجموعه آبادی بست هم می خوانده اند، شهری به نام ترشیز داشته که همان شهر بیش از کشمر اهمیت یافته است. با این همه شهر کشمر در زمان ایلخانان(سده های هفتم و هشتم) به سبب ویرانی ترشیز توسط مغولان رونق تازه ای بافت، به طوری که اکنون بنایی از آن برهه با نام برج علی آباد کشمر در آن محل برجاست که چند درخت سرو هم در جوار آن وجود دارد. اما روستایی به نام سوسفید یا سوسهد در نزدیکی کشمر چون دارای امام زاده ای به نام سیدحمزه بوده، که صفویه او را جد خود می دانسته اند، از زمان آنها رو به آبادانی نهاد تا این که در زمان پهلوی اول (۱۳۰۴-۱۳۲۰ خ) همان روستا، کاشمر خوانده شد و به شهر مهم ولایت بست درآمد. اما اراضی مجاور امامزاده سیدحمزه که توسط صفویه بر آن وقف شده، هنوز به نام سوسفد خوانده می شود. بنابراین، کشمر شاهنامه همان روستای علی آباد کشمر است،

 

قبلی «
بعدی »