بخش پادشاهی بهرام گور – شاهنامه فردوسی

پادشاهی بهرام گور شصت و سه سال بود.  بهرام چو بر تخت شاهی نشست. بزرگان و اندیشمندان را جمع می کند. به عدل و بخشش پند و اندرز داد. هر آنکس که از درگه یزدگرد به بیداد رانده شده بود. فراپیش خواند. به هر بزرگی خلعت و امول بسیار داد. سپس  با اندیشمندان و بزرگان خویش گفت. هرآنکس که فرمان او را بپذیرد و به وفاداری او پیمان کند. نزد او گرامی است و پاداش نیکوی خواهد داشت. در پادشاهی بهرام یک سلسله حکایتهایی است که ورای جنگ و فتح و دادگری یک پادشاه به مضامین اخلاقی می پردازد. اولین آنها داستان بهرام با لنبک آبکش و براهام یهودی است این داستان بیان می کند چگونه لنبک آبکش با تمام تهدیدستی فردی مهمان نواز و بخشنده است و براهام با تمام دارندگی و ثروت فردی خسیس و بیرحم است. این راز هنگامی که بهرام به صورت ناشناس مهمان این دو تن می شود آشکار میگردد و در آخر کار این لنبک آبکش است که نزد بهرام عزیز شده و بهرام تمام ثروت براهام را به او می بخشد.

دو داستان دیگر حکایت از استفاده درست از می و شراب دارد که به خودی خود نه حرام است و نه حلال. بلکه منش و شیوه ی استفاده از آن حرام و حلال بودن آنرا را مشخص می سازد. در داستان اول کبروی نامی در خوردن می زیاده روی کرده در راه منزل در کنار کوهی به خواب رفته و کلاغ چشمان او را کور می سازند. بهرام دستور به حرام بودن می میدهد و در داستان دیگر، پسر جوانی باخوردن می جسارت یافته به نبرد و جنگ شیران می رود و بهرام با شنیدن این داستان می را حلال می سازد.

در داستان بعدی حکایت داشتن رهبری درست در جامعه و قرار گرفتن افراد در جایگاه خود مطرح است. بهرام در راه خود به روستایی آباد می رسد، که او را چندان احترام نمی کنند. رنجیده شده و خواهان ویرانی این ده می شود. مشاور او به میان روستاییان رفته و نوید می دهد که دیگر هیچ کس بر کسی برتری نداشته و همه رهبر و صاحب خویش هستند. به سرعت ده دچار هرج و مرج شده به ویرانی ای تبدیل می شود. بهرام در بازگشت از دیدن این ویرانه دل آزرده شده می خواهد که دوباره آباد گردد. مشاور او به روستا رفته یکی از بزرگان را می یابد. او را به رهبری و قیومیت روستا قرار میدهد. روستا به سرعت آباد می گردد. بهرام خلعت و پاداش درخور به مشاور خود می دهد.

چند داستان دیگر همگی هنرنمایی و رزم آوری بهرام است در شکار و نخچیر تا می رسیم به داستان های تاریخی. داستانهای شکارگری و میگساری بهرام و دوری او از امور حکومت و کشور چنان در رم و چین و هندوستان می پیچد. که همه چشم طمع به کشور ایران می اندازند و برای حمله به ایران از چین و ختن و از رم لشگر آماده می شوند. از ترس این لشگریان دشمن، موبدان به نزد بهرام رفته و با او به تندی صحبت کرده او را نکوهش می کنند. بهرام چون از حمله خاقان چین آگاه می شود. پنهانی لشگری بزرگ آماده کرده و تمامی بزرگان و اندیشمندان را جمع میکند. برادرش نرسی را به جای خود گذارده با لشگر به سوی آذرآبادگان می رود. موبدان و مردم فکر می کنند بهرام گریخته از ترس حمله خاقان برای او نامه نوشته و پیشنهاد خراج به او میدهند.

خاقان پذیرفته به مرو می آید و منتظر خراج می شود. از آن سو بهرام از آذرآبادگان پنهانی لشگر را از مرز شمالی به سرعت به طرف مرو می آورد.  به خاقان چین که با خیال راحت در حال شکار است،حمله برده او را اسیر کرده و تمامی سپاه او را قتل و عام می کند. بزرگان توران پیش آمده درخواست بخشش می کنند. بهرام می پذیرد با نشانه های به نام میل، دیواری مرز را مشخص کرده فرد معتمد و خردمند به نام شِمر را شاه توران می کند. خبر به نرسی می رسد و شادمان می شود. موبدان و مردم با شنیدن خبر نزد مرسی شده و از او می خواهند نزد بهرام وساطتت کند. تا بهرام از آنها کین به دل نگیرد. نرسی همین می کند و بهرام آنها را می بخشد. بعد از آمدن به ایران زمین، برادر خود نرسی رابه فرمانروایی خراسان می فرستد و سپس فرستاده قیصر را نزد خود می خواند.

مجادله ای علمی بین فرستاده قیصر و موبد موبدان انجام می شود. موبد موبدان سرافراز بیرون می آید. سپس بهرام بزرگان و لشگریان را جمع کرده همگی را پند و اندرز می دهد و به داد و دهش دعوت می کند. به او خبر می دهند که شنگل شاه هند راه جفا و ستم پیش گرفته است. بهرام نامه ای تند برای شنگل شاه هند نوشته، ضمن راهنمایی کردن او به عدل و بخشش درخواست خراج می کند. خود بعنوان فرستاده، نامه را نزد شاه هند می برد. شاه از نامه ناخشنود شده بر بهرام خشم گرفته قصد جان او می کند. بهرام او را به آرامش خوانده و می خواهد او را با کُشتی گرفتن با پهلوانان هند بیازماید. چنین می شود و بهرام پهلوان هند را با یک فن بر زمین می زند. سپس در نخیرگاه هنگام شکار خوش می درخشد. شاه هند شیفته او شده به او پیشنهاد ماندن در هند می دهد.

بهرام نمی پذیرد سپس کَرگ نامی را که دیو هیبت است و اژدهای مخوفی را که خواب و خور از مردمان گرفته را نابود می کند. شاه برای نگهداشتن او پیشنهاد ازدواج با یکی از دخترانش را میدهد. بهرام پذیرفته و با سپینود ازدواج می کند. بهرام با همراهی دختر شاه هند زمانی که شاه در نخجیرگاه خود است، گریخته و به ایران زمین می رود. شاه هند آگاه شده از پس آنها می رود اما چون آگاه می شود بهرام شاه ایران زمین است. خوشحال شده بدانها خشم نمی گیرد. بهرام نیز خراج هند را می بخشد. بهرام به ایران زمین می آید از زمان مرگ خود آگاه است. تمامی خراج را به دهقانان و درویشان بخشیده و پس از سپردن تاج و تخت به یزدگرد پسر خود، جان به جان آفرین تسلیم می کند.

نوشتار این بخش توسط جناب آقای علی دهگانپور به رشته تحریر در آمده است . 

اشعار این بخش :

دانلود متن شاهنامه بخش پادشاهی بهرام گور : 

دانلود

دانلود تمامی فایل های صوتی این بخش در قالب یک فایل فشرده : 

دانلود

شاهنامه صوتی این بخش : 

قبلی «
بعدی »