چو شد پادشا بر جهان یزدگرد – سپه را ز دشت اندرآورد گرد
نام : یزدگرد
نام کامل : یزدگرد شاپور یا یزدگرد بزه گر
محل مرگ بزدگرد بزه گر : کنار چشمه سو با لگد اسب آبی
دوره شاهنامه ای پیشین : تاریخی
دوره شاهنامه ای جدید : ساسانیان
تبار : تبار پدری به ساسان می رسد
ملیت : ایرانی
وابستگان :
پدر یزدگرد بزه گر : شاپور
فرزندان یزدگرد بزه گر : بهرام گور
توضیحات شخصیت :
از شواهد و قرائن بسیار چنین بر میاید، که این شخصیت شاهنامه را، میتوان در واقعیت تاریخ ایران بر یزدگرد یکم معروف به یزدگرد بزه گر منطبق دانست.
یزدگرد شاپور نام سی و چهارمین پادشاه نامبر شده در شاهنامه و سیزدهمین شاه ساسانی است. وی پور(پسر) شاپور بود و به همین دلیل یزدگرد شاپور خوانده میشد. وی همچنین پدر بهرام گور محسوب میشد.
بر مبنای روایت شاهنامه، یزدگردشاپور موبدان و بزرگان ستمگر را از درگاه خویش راند. بزرگان برای آن که فرزند او، بهرام، که در این زمان نوزادی بیش نبود، خوی پدر را نپذیرد(یعنی اخلاقی شبیه یزدگردشاپور پیدا نکند)، او را به منذر سپردند.
در روایت شاهنامه همچنین پیش بینان مرگ شاهنشاه (یزدگردشاپور) را، در چشمه سو دانستند. چندی پس از این پیش بینی، یزدگرد به خونریزی بینی (خوندماغ) دچار گردید و پزشکان درمان این بیماری را آب چشمهٔ سو دانستند. یزدگرد به ناچار به چشمهٔ مذکور رفت، امّا پیکر بی جانش به پایتخت بازگشت.
موبدان مرگ یزدگرد را بر اثر لگد اسبی افسون شده در میانهٔ چشمه بازگو نمودند.بر اساس نوشتهٔ شاهنامه، یزدگرد مدت بیست و یک سال به عدل و دادگری فرمانروای ایران بود.
لیست اشعار :