عنوان: بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون
نویسندگان: دکتر عیسی امن‌خانی / زهرا نظام اسلامی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: استادیار زیان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان / دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زیان و ادبیان فارسی دانشگاه شهید بهشتی
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۹۰ هجری شمسی
منبع: فصلنامۀ ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، سال نهم، شمارۀ سی‌ام، بهار ۹۲
چکیده مقاله:
ایران و یونان، دو تمدن کهن، در طول تاریخ همواره با یکدیگر در ارتباط بوده اند. به رغم برخوردهای نظامی که گاه میان آنها درمی گرفته است، تاریخ گویای دادوستدهای فرهنگی آنها نیز بوده است؛ چنان که در دوره ای ایرانیان از اندیشه فلاسفه یونان بهره ها برده اند و در زمانی دیگر یونانیان از فرهنگ ایرانیان تاثیر گرفته اند. بررسی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون و به ویژه کتاب جمهوری او می تواند روشن کننده بخشی از این دادوستدهای فکری و فرهنگی باشد که در این مقاله به چگونگی آن خواهیم پرداخت. آنچه از بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در میان این دو تمدن برمی آید، گویای تأثیرپذیری افلاطون از اندیشه های ایرانیان باستان ـ که انعکاس آن را در شاهنامه می توان دید ـ است. جدای از وجود یک ساختار طبقاتی ایستا در نظریه افلاطون که ظاهراً باید متأثر از نظام طبقاتی ایرانیان باستان بوده باشد، می توان به موارد دیگری چون فضای دموکراتیک یونان که با نظام طبقاتی بیگانه بوده است، نزدیکی برخی از تمثیل ها و آموزه ها و … اشاره کرد که می تواند اثبات کننده تأثیرپذیری افلاطون از نظریه سیاسی ایران باستان باشد.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, عدالت, ساختار طبقاتی, ایران باستان, افلاطون
دریافت مقاله: بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون