عنوان: کردارشناسی اهریمن در پادشاهی جمشید
نویسنده: دکتر آرش اکبری مفاخر
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسنده: دکتری زبان و ادبیات فارسی، قطب علمی فردوسی شناسی دانشگاه فردوسی مشهد
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۸۶ هجری شمسی
منبع: مجلۀ علمی-پژوهشی جستارهای ادبی، شمارۀ صدوشصت و چهار، بهار ۱۳۸۸
چکیده مقاله:
کردارشناسی اهریمن به بررسی رفتارهای اهریمن برای نابودی اهورامزدا و آفرینش نیک او، به ویژه انسان، می پردازد. یکی از این دوره‌های دشمنی اهریمن با اهوراییان، پادشاهی جمشید است. در این دوره، دیوان با به آسمان بردن جمشید زمینه گمراه کردن او را توسط اهریمن فراهم می کنند. اهریمن با فریب جمشید، او را به سوی خوارشماری خداوند، دروغ گویی و دیوسرشتی می کشاند. نتیجه این کردار اهریمن، گریختن خرد و فره از جمشید و پیوستن آن به گاو برمایه، نماد زمینی مرغ وارغنه است. فره جمشید با شیرگاو و خرد او با نماد گرز گاوسر به فریدون می پیوندد. هدف اهریمن و ضحاک از کشتن گاو، رسیدن به خرد و فره است که به ناکامی می انجامد. فرستادگان اهریمن با برقراری پیوند زناشویی با جمشید و خواهرش، آفریده های اهریمنی را گسترش می دهند. کردارهای اهریمن و ضحاک در پایان، به مرگ نمادین درختی جمشید و دوزخی شدن روان او می انجامد.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, کردارشناسی اهریمن, ضحاک, جمشید, گاو برمایه, خرد, فرّه, درخت
دریافت مقاله: کردارشناسی اهریمن در پادشاهی جمشید