عنوان: نگاهی تازه به بیت هایی از شاهنامه فردوسی
نویسندگان: محمود عالی پور / حسین آقا حسینی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان / استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۹۴ هجری شمسی
منبع: پژوهشنامه ادب حماسی، سال پانزدهم، شمارۀ بیستم، پائیز و زمستان ۱۳۹۴، صفحه ۹۱-۱۰۳
چکیده مقاله:
شاهنامه، حماسه بزرگ ادب فارسی، همواره توجه بسیاری را به خود جلب کرده و درباره آن فراوان نوشته اند. شرح بیت های دشوار یا پیت‌هایی نیز که بر سر فهم آن اختلاف بوده است، توجه صاحب نظران را به خود معطوف داشته است. گاهی پیتی ساده بنظر می رسد و ظاهرا بر سر آن اختلاف دیدگاهی دیده نمی شود، اما با دقت نظر می توان دریافت که از این گونه بیتها نتیجه ای مطلوب تر و روشن تر می‌توان استنباط کرد که از جمله آن دو بیت زیر است:
همه خواسته گیو را داد شاه بدو گفت کای نامدار سپاه
ابی نبغ تو تاج روشن مباد چنین باد و بی بت برهمن مباد
معنی این دو بیت که در داستان کیخسرو آمده است، تقریبا در همه شرح‌ها یکسان است، بیشتر شارحان صرفا به محور افقی داستان توجه و از دیگر جنبه ها غفلت کرده اند. به همین دلیل در شرح و فهم بیت کاستی هایی دیده میشود که در این پژوهش سعی شده است شرح‌های گوناگون بررسی و نقد شود، سپس با توجه به محور عمودی داستان معنی تازه از آن بدست داده شود. آنچه در این پژوهش مطرح شده این است که در این بیت ها برخلاف نظر برخی شارحان و شاهنامه پژوهان، گیوه است که به مانند دیگر پهلوانان په ستایش کیخسرو پرداخته است و بنا بر شواهد «نامدار سیاه» در بیت اول کیخسرو است
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, شرح های شاهنامه, کیخسرو, گیو
دریافت مقاله: نگاهی تازه به بیت هایی از شاهنامه فردوسی