نسخه شاهنامه امیر بهادری
عنوان: نسخۀ شاهنامۀ امیر بهادری
بانی: حسین پاشاخان امیر بهادر جنگ
تاریخ چاپ: ۱۳۲۶ هجری قمری
محل چاپ: طهران
نوع چاپ: سنگی
تعداد صفحات: ۶۷۱ صفحه
تعداد نگاره ها: ۴۹ مجلس
نوع خط: نستعلیق
بر اساس خط: محمد حسین عماد الکتاب
اندازه: سلطانی
تعداد جلد: چهار جلد
توضیحات اثر:
تاریخ کتابت ۱۳۱۹- ۱۳۲۲ هجری قمری است. خط نستعلیق، قطع سلطانی ابعاد متن ۳۲×۴۲ سانتیمتر و در ۶ ستون و ۳۳سطر جدول‌بندی شده است. جلد مقوایی با روکش تیماج کاغذ فرنگی نخودی آرایش اوراق مجدول، صفحه آغاز شاهنامه سرلوح و کتیبه، ۴۹ تصویر سیاه و سفید در متن و تر سرلوح فرهنگ لغات و فهرست سلاطین عجم و ایام سلطنت ایشان در آخر کتاب آمده است.
این نسخه از شاهنامه در یک مقدمه و ۴ جلد بوده و ملحقات و در پایان نیز فرهنگ لغات آورده شده است. از جمله تصاویر این کتابه تصویر محمدعلی شاه در سر لوح، تصویر مظفر الدین شاه، مقبره فردوسی در طوس، تصویر حسین پاشاخان المیرجنگ سپهسالار اعظم وزیر جنگ، صورت گیومرت اول ملوک عجم، بر تخت نشت جمشید و پیدا کردن الات جنگ، محضر خواستن ضحاک از مهتران و پاره کردن کاوه آهنگران محضر را، بر تخت نشستن فریدون و آگاهی یافتن مادرش از احوالات آن، کشته شدن ایرج بدست برادرانش، میدان جنگ منوچهر و تور و کشته شدن نور بدست منوچهر، بر تخت نشستن منوچهر و آیین فریدون پیش نهادن و … است. در ابتدا شرح حال فردوسی و در انتها ملحقات شاهنامه فهرست واژگان و فهرست سلاطین عجم آمده است. این نسخه معروف به شاهنامه امیر بهادری به دستور حسین پاشا خان امیر بهادر جنگ چاپ شده است. نسخه به صورت شش ستونی چاپ شده است. در قسمتی از آن عبارت، که به تاثیر ادیب الممالک و مؤبد بیدگلی به لغات ساختگی ممزوج شده، آمده است. در چپخانه آقا سید مرتضی به دستیاری آقا میرزا عباس به فرخی انجامید به کلک من بنده محمد حسین عمادالکتاب به سالمه آدینه بیست و ششم شهر صفر المظفر در سال یک هزار و سیصد و بیست و دو توسط علی خان، محمد کاظم، حسین علی و مصور الملک تصویر نگاری شده است. علی خان چندین نسخه دیگر چاپ سنگی با تصویر گالری نموده است.
لازم به ذکر است این نسخه در سال های بعد در چاپخانه علی اکبر علمی چاپ و گردآوری شده که در کتابخانه موجود است. مقدمه کتاب نوشته شاعر معروف محمد صلاق امیری فراهانی ملقب به ادیب الممالک است. نسخه به خط خوشنویس معروف محمدحسین عماد الکتاب است. عماد الکتاب از جمله خوشنویسانی است که در زمینۀ نستعلیق خود را به مرتیۀ استادی رساند و به عنوان آخرین استاد این نوع خط مطرح گردید. وی آخرین استاد کل خط نستعلیق در ایران است که از کتیبه تا غبار را استادانه می نوشت. این استاد اولین خوشنویسی است که رسم المشق را برای استفاده می نوآموزان ایداع و چاپ کرد. محمدحسین عماد الکتاب، هنر نقاشی را نزد مهدی خان مصورالملک شبیه ساز ماهر دوره قاجاریه که نقاشی های شاهنامه امیر بهادری به قلم اوست، فراگرفته است. او اولین خوشنویسی است که روش نقطه گذاری را در آموزش خط ابداع کرد. او نه تنها نستعلیق، بلکه شکسته و نسخ را هم نقطه گذاری کرد. برجسته ترین شاگردان او عبارتند از : حسن زرین خط، علی اکبر کاوه و مجدالکتاب گرگانی. او شیوه ی خاص میرزامحمدرضای‌کلهر را دنبال می کرد.