عنوان: مقایسه و تطبیق داستان فرود از شاهنامۀ فردوسی با ترجمۀ بنداری
نویسندگان: دکتر اکبر صیادکوه / معین کاظمی فر
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: دانشیار دانشگاه شیراز / دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات افرسی دانشگاه شیراز
تاریخ نگارش: بهار ۱۳۸۹ هجری شمسی
منبع: نشریۀ ادبیات تطبیقی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورۀ جدید، سال دوم، شمارۀ سه، زمستان ۱۳۸۹
چکیده مقاله:
در میان شخصیت ها و آثار ادب پارسی” فردوسی”,”شاهنامه “تمایز و برجستگی خاصی دارند و از قرن پنجم تا کنون همواره مورد توجه بوده اند. این رویکرد موجب شد شاهنامه در زمرۀ نخستین کتاب هایی قرار گیرد که به زبان های دیگر از جمله زبان عربی برگردانده شود. حدود ۲۰۰ سال از سرایش شاهنامه گذشته بود که فتح بن علی بن محمد اصفهانی، ملقب به قوام الدین و معروف به “بنداری” به سفارش عیسی بن ابی بکر – از پادشاهان ایوبی – دست به ترجمۀ شاهنامۀ فردوسی زد و حدود دو سرم از آن را در ترجمه خود باز نمود که امروز از منابع بسیار مهم شاهنامه پژوهی، به ویژه نسخه شناسی شاهنامه به شمار می آید. این متن را نخستین بار یکی از ادیبان مصری فارسی‌دان به نام عبدالوهاب عزام در سال ۱۹۳۲ میلادی ، یعنی حدود ۸ سال پیش در دارالکتب قاهره به چاپ رسانید . البته تاکنون کارهای تحقیقی فراوانی پیرامون این اثر مهم صورت نگرفته و جای آن دارد که پژوهش های بیشتری در این حوزه انجام گیرد.
این مقاله در پیوند با چندی و چونی این ترجمه در مقایسه با متن اصلی ، نگاشته شده و حوزه آن، داستان فرود سیاوش از شاهنامه فردوسی بر اساس نسخه استاد خالقی مطلق، با همین بخش از ترجمه شاهنامه بنداری است و قصد آن پاسخ دادن به پرسش های زیر است:
– پنداری تا چه حال به متن اصلی پایبند بوده است؟
– میزان کاسته شده ها در ترجمه بتداری چه قدر است؟
– میزان افزوده شده ها در ترجمه بتداری چه قدر است؟
– میزان تغییر داده شده ها در ترجمه یتداری به چه حدی می رسد؟
شایان یادآوری است که متن هایی که این پژوهش بر بنیاد آن ها سامان یافته است، دفتر سوم از شاهنامه تصحیح شده استاد خالقی مطلق و «الشاهنامه»بنداری چاپ دار الکتب المصریه است. البته به ترجمۀ تحریر عربی شاهنامۀه فردوسی استاد آینی هم نظر داشته ایم. نتیجۀ این پژوهش پس از یک مقدمه ، در سه بخش مجزای: الف – کاسته‌ها ب- افزوده ها ج – اختلاف در روابت ، ارائه شده است.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, ترجمۀ بندری, فرود, تطبیق, افزوده‌ها, کاسته شده‌ها, تصرفات معنایی
دریافت مقاله: مقایسه و تطبیق داستان فرود از شاهنامۀ فردوسی با ترجمۀ بنداری