نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : قُم
نام فعلی مکان جغرافیایی : قُم
نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:
شرح مکان جغرافیایی:
قم: از این شهر سه بار در شاهنامه نام برده شده و هر سه بار نیز همراه با نام اصفهان است. اولین بار در داستان رفتن گیو به ترکستان، در سه نسخه خطی بیتی بدین صورت دارند که وی آن را به حاشیه برده است
نیشتند منشور برپرنیان خراسان و ری تا قم و اصفهان
اما در متن شاهنامه اولین بار در جنگ بزرگ آمده است که کیخسرو در اواخر شاهی خویش ضمن ولایت بخشی به سردارانش، عهد قم و اصفهان را به گودرز داد:
بفرمود تا عهد قم و اصفهان نهاد بزرگان و جای مهان
نبیسد زمشک و زعنبر دبیر یکی نامه از پادشا برحریر
یکی مهر زرین بر او برنهاد بر آن نامه بر آفرین کرد یاد
که یزدان زگودرز خشنود باد دل بدسگالانش پردود باد
آخرین یاد کرد از قم آن است که گوید انوشیروان مملکت خویش را به چهار بهر تقسیم کرد که یکی از آنها ولایت قم و اسپهان،،، بود:
جهان را ببخشید برچار بهر وزو نامزد کرد آباد شهر
نخستین خراسان از او یاد کرد دل نامداران بدو شاد کرد
دگر بهره زو بد قم و اسپهان نهاد بزرگان وجای مهان
وزین بهره بود آذرآبادگان که بخشش نهادند آزادگان
وز آرمینیه تا در اردبیل بپیمود بینا خرد بوم گیل
به گواهی این ابیات قم شهر کهنسال و مهمی بوده است، منابع دیگر نیز این کهنسالی را گواهی می دهند. اما با وجود قدمت آن، شهرت قم مربوط به دوران اسلامی است. در حدودالعالم از برزگی شهر و کشت و برز آن یاد شده و اصطخری نیز از محصولاتش نام برده است. طبق تاریخ قم نام قم در اصل کُمیدان بوده است.