نقالی و شاهنامه خوانی دو روش مختلف برای ارائه و بیان شاهنامه هستند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی بین نقالی و شاهنامه خوانی را بررسی خواهم کرد:
۱٫ شاهنامه خوانی: شاهنامه خوانی به معنای خواندن و مطالعه شاهنامه به صورت مستقیم است. در این روش، شاعر یا قاری شاهنامه شعرها و داستان‌ها را به صورت صوتی بیان می‌کند. شاهنامه خوانی معمولاً در جلسات خواندن شاهنامه، سمینارها و برنامه‌های فرهنگی اجرا می‌شود. در این روش، تمرکز بیشتر بر تلفظ صحیح و روان شعرها و انتقال احساسات و جذابیت شعری است.
۲٫ نقالی: نقالی به معنای روایت داستان‌ها و شعرها به صورت شفاهی است. در این روش، راوی یا نقال شاهنامه داستان‌ها و شعرها را به صورت داستانی و شفاهی بیان می‌کند. نقالی معمولاً در هنرهای شفاهی مانند نمایش‌های سنتی، نمایشنامه‌ها و فیلم‌ها به کار می‌رود. در این روش، تمرکز بیشتر بر روایت داستانی و نمایش تصویری از شاهنامه است.
۳٫ روش اجرا: در شاهنامه خوانی، بیشتر تمرکز بر خواندن و بیان شعرها به صورت صوتی است. قاری معمولاً از تکنیک‌های صوتی مانند نغمه، تنوع صدا و استفاده از تلفظ و بیان مناسب برای جذابیت شعری استفاده می‌کند. در نقالی، نقال با استفاده از تغییر صدا، حرکات و ایفای نقش‌ها سعی می‌کند داستان‌ها و شعرها را به شکل تصویری و
زنده بیان کند.
۴٫ استفاده از وسایل: در شاهنامه خوانی، عمدتاً تمرکز بر خواندن و بیان صوتی شاهنامه است و نیازی به وسایل خاصی ندارد. در نقالی، برای ایجاد تصویر زنده از شاهنامه، از وسایل مانند لباس‌ها، آرایش، صداها و نمادها استفاده می‌شود.
به طور خلاصه، شاهنامه خوانی بیشتر تمرکز بر خواندن و مطالعه شاهنامه به صورت صوتی دارد، در حالی که نقالی بیشتر تمرکز بر روایت داستانی و نمایش تصویری از شاهنامه است.