ضرب المثل های شاهنامه – بخش هفتاد و دوم – دنیا جای آسایش نیست

ضرب المثل ( دستانزد ) : دنیا جای آسایش نیست

توضیحات ضرب المثل :

درود بر عزیزان همراه و یاران جان
به ویژه یاران تازه پیوسته. …

باز با یکی دیگر از ابیات شاهنامه در خدمت شما هستیم ، بیتی که امروز انتخاب شده از ابیات ابتدای بخش دوازدهم داستان خسرو و شیرین است …

حکیم در این ابیات از بزرگی خسرو سخن می گوید و این که هر کس سرگذشت شاهان را بخواند دنیا را به هیچ می انگارد و خوار می شمارد …

در ادامه حکیم می گوید که داستانی را تعریف می کنم که انسان خردمند با من هم عقیده خواهد بود در این مورد که :

♦️مبادا که گستاخ باشی به دهر
که از پای زهرش فزونست زهر. ….♦️

مفهوم کلی این بیت این است که با دنیا دوست و هم پیمان مباش که درد و رنج دنیا بیشتر از خوشی آن است

این بیت به یادآور ضرب المثل :
دنیا جای آزمایش است نه آسایش
می باشد …..
دنیا بسیار لذت بخش و شیرین است اما ارزش دل بستن ندارد همانند زنبور عسل می ماند که زهری کشنده دارد و نمی ارزد که به سوی شهدش بروی …

این مفهوم و مضمون در اشعار شاعران دیگر نیز دیده می شود :

رودکی:

این جهان پاک خواب کردار است
آن شناسد که دل اش بیمار است

نیکی او به جایگاه بد است
شادی او به جای تیمار است

چه نشینی بدین جهان هموار
که همه کار او نه هموار است

کنش او نه خوب و چهرش خوب
زشت کردار و خوب دیدار است

خیام:

شادی مطلب که حاصل عمر دمی ست
هر ذره ز خاک کی قبادی و جمی ست

احوال جهان و اصل این عمر که هست
خوابی و خیالی و فریبی و غمی ست

سنایی:

ایا، سرگشتهٔ دنیا مشو غره به مهر او
که بس سرکش که اندر گور خشتی زیر سر دارد

حافظ:

جهان و کارجهان جمله هیچ بر هیچ است
هزار بار من این نکته کرده ام تحقیق

همه این نمونه ها به دل نبستن به دنیا و رنج بیشتر از مهر او اشاره دارند و حکیم نیز چه زیبا در جای جای کتاب خود اشاره دارد :

چنینست کردار چرخ بلند
دل اندر سرای سپنجی مبند

گهی گنج بینیم ازوگاه رنج
براید بما بر سرای سپنج

امیدوارم بهره ببریم. ..

سپاس فراوان از پهلوان پرمون عزیز بابت تهیه و گردآوری این دستانزد زیبا

این مطلب توسط جناب آقای حمیدرضا رحیمی و گروه بزرگ تلگرامی فردوسی،شاهنامه و شاهنامه خوانی که توسط ایشان مدیریت می شود به وب سایت ویکی شاهنامه ارائه داده شده است.

 

قبلی «
بعدی »