ضرب المثل ( دستانزد ) : دور از ایدر
توضیحات ضرب المثل : درود بر همه عزیزان هم دل و همراه ، بازهم برآن شدیم تا ورودی کنیم دراین کتابخانه پر کتاب و ببینیم در این دنیای پر رمز و راز چه می یابیم.
در اشعار داستان نبرد بزرگ کیخسرو ، پس از اینکه دو سپاه ایران و توران مقابل هم قرار می گیرند …افراسیاب سخنان خود را توسط شیده پسر خود برای کیخسرو می فرستد و در نهایت کیخسرو تصمیم رویارویی با شیده را بصورت نبرد رو در رو می گیرد که در این احوالات چنین ابیاتی از زبان بزرگان و ردان سپاه به کیخسرو گفته میشود :
بدست تو گر شیده گردد تباه – یکی نامور کم شود زان سپاه
و گر دور از ایدر تو گردی هلاک – ز ایران برآید یکی تیره خاک
این ترکیب که چندین جای دگر در کتاب کاربرد دارد می توان با مفهوم کنایی بلا دور بماند یا دور باشد که اکنون هم بسیار پر کاربرد است یکسان گرفت ….با این تفاوت که ناب تر و بسیار زیباتر است و البته که بهتر می چرخد ، بهرترتیب این ترکیب کنایی در زمانهایی بکار می رود که احتمال بروز حادثه و رویداد بدی می رود و گوینده در جمله ی خود برای رساندن حسن نیت و نشان علاقه خود به مخاطب از آن بهره می برد. ..
همانگونه که در اشعار شاهد آن هستیم.
این مطلب توسط جناب آقای حمیدرضا رحیمی و گروه بزرگ تلگرامی فردوسی،شاهنامه و شاهنامه خوانی که توسط ایشان مدیریت می شود به وب سایت ویکی شاهنامه ارائه داده شده است.