ضرب المثل ( دستانزد ) : طبل زیر گلیم زدن
توضیحات ضرب المثل : با درود به عزیزان مهربان و فرهیخته ، باز هم نوبت آن رسیده که سری به دنیای شاهنامه با نگاهی دیگر بزنیم ، آنچه که برایم بسیار جالب است ، اینست که در هربار خواندن کتاب یا یک دوره خاص ، دریافت های جدید و نابی دستگیر می شود و هرگز …هرگز سخنان این کتاب تکراری و فرسوده نمی شود. گویی چندین لایه هر سطر کتاب را پوشانده که با هربار خوانش ، یکی از آن لایه ها به کنار میرود و چیز دیگری نمایان می شود.
به واقع باید گفت که اعجاب انگیز است.باری بپردازیم به یک دستانزد(ضرب المثل) بسیار زیبا :
در بخش هفتم داستان سیاوش پس از لشگرکشی ایرانیان به فرماندهی سیاوش و سپهداری رستم به سوی توران می خوانیم که افراسیاب خواب بدی می بیند که تعبیر آن نیز خبر از نابودی می دهد و پیکی به سوی ایرانیان اعزام تا صلح کند. پس از رسیدن گرسیوز به لشگر ایران ، درخواست افراسیاب به اطلاع سیاوش و رستم می رسد و آن دو پهلوان با هم گفتگو می کنند ، رستم که به این درخواست شک کرده با سیاوش مشورت و تصمیم به فرستادن پیکی به سوی کاووس می گیرند ،سیاوش به رستم می گوید که :
نباید که از ما غمی شد ز بیم – همی طبل سازد به زیر گلیم
روی سخن با لت دوم می باشد و حتما می دانید که در اینجا واژه ساختن به مفهوم بصدا درآوردن و نواختن (زدن روی طبل) می باشد ، این ترکیب کنایی که بسیار پرکاربرد نیز می باشد اشاره به پنهان داشتن امریست که ظاهر و هویدا بوده است و شهرت یافته باشد ….و البته کاری که اثر آن به زودی هویدا گردد …و چه همانند ها که در ادبیات این خاک دارد.
وگرت بست به بند قوی این دیو بزرگ – خامش و طبل مزن بیهده در زیر گلیم .
ناصرخسرو
طبل بدخواه تو در زیر گلیم حادثه ست – تا ملک زد بی نیازی را علم بر بام تو.
انوری
من نخواهم زد دگر از خوف و بیم – این چنین طبل هوا زیر گلیم
مولوی
این ترکیب به صورت های گوناگون مانند طبل زیر گلیم یا طبل کشیدن نیز کاربرد دارد و امید که هرچه بیشتر از آنها استفاده نماییم و در پایان نیز چکامه ای زیبا از حافظ شیرازی تقدیم می دارم :
دلم گرفت زسالوس و طبل زیر گلیم – خوشا دمی که بمیخانه برکنم علمی
این مطلب توسط جناب آقای حمیدرضا رحیمی و گروه بزرگ تلگرامی فردوسی،شاهنامه و شاهنامه خوانی که توسط ایشان مدیریت می شود به وب سایت ویکی شاهنامه ارائه داده شده است.