یکی نام گشتاسپ و دیگر زریر – که زیر آوریدی سر نره شیر
نام : گشتاسپ
نام های دیگر گشتاسپ : کی گشتاسپ، ویشتاسپ، کی ویشتاسب
معنای نام گشتاسپ : دارنده ی اسب آماده
پایتخت گشتاسپ : بلخ
محل مرگ : پارس
دوره شاهنامه ای پیشین : پهلوانی
دوره شاهنامه ای جدید : کیانیان
تبار : تبار پدری به کیقباد می رسد
ویژگی های گشتاسپ : ایمان آورنده به زرتشت و توسعه دهنده دین بهی
ملیت : ایرانی
وابستگان :
پدر گشتاسپ : لهراسپ
همسر گشتاسپ : کتایون دختر قیصر روم
برادران گشتاسپ : زریر
فرزندان گشتاسپ : اسفندیار، پشوتن، فرشیدورد، شیدسپ، به آفرید همای و ۳۸ فرزند دیگر
توضیحات شخصیت :
گُشتاسپ یا گُشتاسب یا کیگشتاسپ یا ویشتاسپ یا کیویشتاسپ (به معنی دارنده اسب آماده) نام فرمانروای بلخ در زمان زرتشت است. زرتشت دین جدید را به گشتاسب عرضه کرد و گشتاسپ دین وی را پذیرفت و از وی پشتیبانی کرد. در گاهان (گاثهها)، چهار بار از این فرمانروا یاد میشود که سه بار آن به صورت کیگشتاسب است. کی به معنی رئیس عشیره و فرمانروا بوده و عنوان فرمانروایان دودمان کیانیان است که گشتاسب نیز یکی از آنان بودهاست. همچنین گفتهاند که عنوان کی (کَوی) در ایران شرقی معنی شاه را داشتهاست.
در شاهنامه فردوسی چهره گشتاسب به کلی با آنچه در اوستا میبینیم متفاوت است. در حماسه فردوسی گشتاسب شاهی خودخواه و لجوج است که نمیتواند از ایران در برابر تاخت و تاز تورانیان مراقبت کند. اینگونه که پیداست دو روایت دربارهٔ گشتاسبشاه در دست بودهاست. یکی روایت موبدان زرتشتی و دیگری روایتی از زندگی و کارکرد گشتاسب در میان مردم ایران. همین روایت دوم است که در شاهنامه بازتاب یافتهاست. در منابع قدیمی، آبادسازی منطقه تالش گشتاسبی را به گشتاسبشاه نسبت دادهاند.
گشتاسپ در جوانی و زمانیکه هنوز لهراسپ بر مسند قدرت تکیه زده بود بسیار روابط لجوجانهای با پدر داشت و انتظارش این بود که پدر منصب شاهانهای به وی اهدا نماید که در خور شأن او باشد.لهراسپ موافقت نمی کند گشتاسپ اول بار به هند و بار دوم به روم می رود در روم با دختر قیصر روم به نام کتایون ازدواج می کند و پس از یک سلسه رشادت ها و مبارزه بر علیه گرگ و اژدها نزد قیصر عزیز شده و در نهایت نزد پدر بازگشته و لهراسپ تخت شاهی را به او می سپارد.
در همین زمان گشتاسپ به دین زرتشت گرویده و این باعث خشم ارجاسپ شاه توران زمین و شروع یک سلسله نبرد می شود. در نبرد اول جنگ به نفع ارجاسپ تورانی مغلوبه بوده که اسفندیار وارد میدان می شود گشتاسپ به او وعده حکومت میدهد اما بعد از پیروزی بهانه کرده از او میخواهد به توسعه دین زرتشت بپردازد اسفندیار چنین می کند.
گشتاسپ بواسطه صحبت های شخصی به نام گرزم از طرف اسفندیار احساس خطر کرده او را در دژ سگنبدان زندانی می کند ارجاسپ از این واقعه استفاده کرده به بلخ حمله کرده لهراسپ را کشته دختران گشتاسپ را به اسارت می رود مجددا گشتاسپ دست به دامان اسفندیار شده به او وعده شاهی میدهد اسفندیار موفق به شکست ارجاسپ می شود اما مجددا گشتاسپ اسارت خواهران را بهانه کرده و واگذاری حکومت را به بعد از رهایی خواهران موکول می کند
اسفندیار طی هفت خوان به رویین دژ محل ارجاسپ رفته ضمن رهایی خواهران خود ارجاسپ را کشته و تمامی دژ را ویران می سازد باز گشتاسپ از واگذاری تاج و تخت سرباز زده و خواهان دستگیری رستم و خاندان او به بهانه بی احترامی به شاه می شود و درنهای اسفندیار توسط رستم کشته می شود رستم بنا به وصیت اسفندیار بهمن پسر او را بزرگ کرده و سپس در دوره جوانی نزد گشتاسپ می فرستد گشتاسپ پادشاهی را به بهمن سپرده و می میرد.
لیست اشعار :
بخش ۱ – به خواب دیدن فردوسی دقیقی را
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۳
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۴
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۵
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۶
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۷
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۸
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۹
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۱۰
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۱۱
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۱۲
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۱۴
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۱۶
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۲۰
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۲۵
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۲۷
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۲۸
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۲۹
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۳۰
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۳۱
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۳۲
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۳۳
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۲
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۵
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۱۰
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۱۲
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۱۳
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۱۴
داستان هفت خوان اسفندیار – بخش ۱۵
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۲
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۳
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۴
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۷
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۸
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۹
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۱۷
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۱۸
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۱۹
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۲۰
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۲۱
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۲۸
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۲۹
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۳۰