به اصطخر بد بابک از دست اوی – که تنین خروشان بد از شست اوی
نام : بابک
نام بابک به فارسی میانه : Pāpak, Pābag
معنای نام بابک : بابک معرب نام ایرانی پاپک است و به معنی «پدر» است امیل بنونیست نشان داد که نام پاپک در آثار پهلوی و ارمنی، دیده شده است
منصب بابک : بابک موبد آتشکده آناهیتا ( ناهید، آناهید) در منطقه پارس
محل مرگ بابک : اصطخر پارس
دوره شاهنامه ای پیشین : تاریخی
دوره شاهنامه ای جدید : اشکانیان
ملیت : ایرانی
وابستگان :
فرزندان بابک : اردشیر و شاپور
توضیحات شخصیت :
بابک دو پسر به نام‌های شاپور و اردشیر داشت. به درخواست پسر کوچکترش، اردشیر، او شاه پارس (به پارسی میانه: گوچهر، به عربی جزهر) را کشت و از شاهنشاه (شاهِ شاهان) اشکانی، اردوان پنجم خواست تا پادشاهی پسر ارشدش، شاپور را بر ایالت پارس به رسمیت بشناسد. اما با مخالفت اردوان پنجم روبرو شد. بعد از درگذشت او، شاپور و اردشیر بر سر تاج و تخت پادشاهی نزاع کردند که در نهایت، با مرگ مرموز شاپور، پادشاهی پارس از آنِ اردشیر بابکان شد. این رویداد، پیشینه رویدادهای دیگری شد که در نهایت، به فروپاشی شاهنشاهی اشکانی و بنیانگذاری شاهنشاهی ساسانی منجر گردید.
تا به اکنون هیچ سکه‌ای که بتوان ضرب شدنش را به بابک نسبت داد یافت نشده‌است و سکه‌هایی هم که نام بابک و اردشیر بر روی او می‌باشند، احتمالاً به‌دست اردشیر ضرب شده‌است. بجز از نام او بر روی سکه‌ها و متون متاخرتر، هیچ منبعی که هم عصر بابک باشد وجود نمی‌دارد. کاملترین گزارشی که از زندگی بابک در دست است، روایت طبری‌ست که آن هم احتمالاً برگرفته از خداینامه یا دیگر تاریخ‌های رسمی گردآوری شده ی متاخرتر به‌دست ساسانیان است. با اینکه گزارش طبری مفصلترین و با جزئیاتترین روایت پیرامون زندگانی بابک می‌باشد، ولی راستی‌آزمایی آن ناشدنی‌ست
بنابر شرحِ کتیبهٔ شاپور یکم در نقش رستم، بابک شاهی محلی معرفی شده‌است. محل استقرار حکومت بابک، اصطخر بود؛ همچنین به استناد گزارش طبری از زندگی بابک، وی حاکم خیز [ناحیه‌ای در جنوب اصطخر، در کنارهٔ دریاچهٔ نمک باختگان] بود. براساس ستون‌نبشته‌های بیشاپور (که به پارسی میانه نوشته شده) می‌توان دریافت که وی در حدود سال‌های ۲۰۵–۲۰۶ میلادی علیه فرادستان پارتی خود شورید
تبار : گرچه درباره مؤسس سلسله ساسانی حرف‌های بسیاری می‌توان گفت، اصل و نسب خاندان ساسان و خود اردشیر بابکان هنوز در ابهام است. داستان‌ها و افسانه‌هایی که درباره تبار اردشیر و خاندان او گفته شده، چنان گوناگون و پرشمار است که نمی‌توان هیچ‌کدام را به سادگی پذیرفت. نباید فراموش کرد که بنیانگذار هر سلسله، برای کسب مشروعیتش، ادعا می‌کرد که از تبار پادشاهان باستان است. اگر اردشیر از خاندان اشرافی می‌بود، بر یک روایت یا یک خاندان تاکید می‌کرد، درحالی که داستان‌هایی که درباره تبار او نقل شده، بسیار متنوعند و این مهر تائیدی بر فرضیه مذکور است؛ بدین معنی که او تلاش می‌کرده، تا از طریق همه سنت‌های ایرانیان و حتی بیگانگان، مشروعیت کسب کند
پیرامون نسبت بابک با ساسان، سندهای تاریخی متفاوت با محتوایی گاه متضاد وجود می‌دارد. طبری و دیگر مورخین اسلامی، ساسان را پدر بابک دانسته ولی برخی دیگر از اسناد تاریخی مانند کارنامهٔ اردشیر بابکان و شاهنامهٔ فردوسی، ساسان را داماد بابک می‌دانند
بنابر روایت طبری، بابک فرزند ساسان —متولی معبد آناهیتا در اصطخر— و رامبهشت —زنی از خاندان حاکم بازرنگی— بود. طبری چنین می‌گوید که بابک در هنگام تولد موی بلند می‌داشت که این را نشانهٔ «بخت بلند» دانستند.
لیست اشعار :