عنوان: شاهنامه در ادبیات ترکی عثمانی
نویسندگان: یعقوب نوروزی / سیف الدین آب‌برین
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ماکو / استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارومیه
تاریخ نگارش: زمستان ۱۳۹۵ هجری شمسی
منبع: فصلنامۀ علمی-پژوهشی ادبیات تطبیقی، دورۀ ۴، زمستان ۱۳۹۵، صحفه ۱۱۶-۱۳۹
چکیده مقاله:
شاهنامه، اثر بی بدیل حکیم فردوسی، از شاهکارهای ادبی جهان به شمار می رود و در ادوار مختلف تاریخی مورد توجه شاعران، ادیبان، نویسندگان و پژوهندگان عرصه ادبیات، و نیز در فرهنگ ها و زبان های دیگر ملل، منبع الهام و اثربخشی بوده است. از سرزمین هایی که تأثیر این کتاب سترگ به شکلی گسترده در فرهنگ و ادبیات آن دیده می شود، آسیای صغیر است. تأثیر شاهنامه در این خطه، جز ایران، قابل قیاس با سرزمینی دیگر نیست. شاهنامه های بسیاری به زبان های فارسی و ترکی در این حوزه نگاشته شده و تحت تأثیر شاهنامه، سنت شاهنامه نویسی در دربارهای پادشاهی این دیار رواج یافته و نظیره هایی توسط شاعران ترک عثمانی بر شاهنامه سروده شده است. ترجمه های منظوم و منثور بسیاری نیز از شاهنامه به زبان ترکی صورت گرفته است. شاهنامه بر فرهنگ ترک اثر گذاشت؛ به گونه ای که نمود آن در ادبیات مردمی ترک ها، اسطوره ها، تصاویر نقش بسته از شاهنامه در دربارهای پادشاهان عثمانی و… دیده می شود. همه این عوامل سبب شد تا در این مقاله ابعاد مختلف تأثیر این اثر در زبان و ادب ترکی بررسی شود و بر این اساس، رواج سنت شاهنامه نویسی، ترجمه های شاهنامه، اهمیت شاهنامه در تاریخ نگاری ترکی، عناصر اسطوره ای شاهنامه در ادبیات ترک و تأثیر آن در ادبیات خلق (ادبیات مردمی) مورد بحث قرار گیرد.
کلمات کلیدی: ادبیات تطبیقی, فردوسی, شاهنامه, ادبیات ترکی عثمانی
دریافت مقاله:شاهنامه در ادبیات ترکی عثمانی