دستنویس کتابخانۀ چستربیتی در دبلین
عنوان: دستنویس کتابخانۀ چستربیتی در دبلین
نشانی: به نشان Ms.p. 157
تاریخ نگارش: جمادی الاول ۸۸۵ هجری قمری – زوییۀ ۱۴۸۰ میلادی
خط نویس: محمد بقال
محل نگارش: نامعلوم
تعداد صفحات: ۵۷۲ برگ،
تعداد نگاره ها: ۲۹ مجلس
چینش صفحه‌ها: درچهار ستون و ۲۵ سطر جدول‌بندی شده
نوع خط: خـط نـستعلیق،
اندازه: مشخص نشده
توضیحات اثر:
این دستنویس با مقدمۀ منثور آغاز می‌گردد:«سپاس و آفرین خدایرا که این جهان و آن جهان را آفرید و بندگان را در جهان پدیدار کرد….». این مقدمه همان مقدمۀ کهن است،ولی پایان آن به افسانۀ محمود و فردوسی و هجونامه می انجامد. دو صفحۀ نخستین کتاب دارای چهار لوح و حاشیه سازی است و در هر صفحه به سطر نوشته است. در کتیبه لوحه ها به خط کوفی نوشته است:
الحمد لله تعالى و بقدسه – الحکم لله تعالی و نقدسه – التموه لله تعالى و بقدسه – القدره لله تعالی و بقدسه.
صفحۀ نخستین متن اصلی دارای سرلوحه است با این عنوان به خط کوفی: «من کلام حکیم فردوسی »، این صفحه در چهار ستون و هجده سطر و صفحات دیگر در چهار ستون و ۲۵ سطر جدول بندی شده اند. هر صفحه بدون تصویر و سرنویس دارای ۵۰ بیت است، ولی در برخی صفحات بیت هایی را هم چلبپا نوشته است. متن کتاب در این دستنویس به دو بخش تقسیم شده است. بخش نخستین تا پایان پادشاهی کیخسرو و این گونه به پایان می رسد:
هزاران درود و هزاران سلام ز ما بر محمد علیه السّلام
تمام شد نصف اول شاهنامه و الحمد لله رب العالمین و السلم. بخش دوم کتاب با پادشاهی لهراسپ آغاز می گردد و صفحۀ نخستین آن نیز دارای سرلوحه است با عنوان کتاب لهراسپ نامه، تاریخ ختم شاهنامه در این کتاب سال ۴۰۰ هجری قمری است:
بماه سفند ارمذ روز ارد بسر شد کنون قصه یزدگرد
زهجرت شده پنج هشتاد بار که گفتم من این قصّه شاهوار
پس از آن، بیت هایی در ستایش و هم نکوهش محمود از هجونامه می آید و کتاب چنین به پایان می رسد:
هزاران درود و هزاران سلام زما بر محمد علیه السّلام
تم الکتاب بعون الملک الوهاب و الصلوه على محمد واله اجمعین در تاریخ شهر جمادی الاول سنه خمس و ثمانین و ثمانمایه العید محمد بقال.