تفاوت اصلی بین نقالی و شاهنامه خوانی در روش ارائه و بیان شاهنامه است. در زیر به توضیح این تفاوت میپردازم:
۱٫ نقالی: نقالی به معنای روایت داستانها و شعرهای شاهنامه به صورت شفاهی است. در این روش، راوی یا نقال شاهنامه با استفاده از زبان خود، داستانها و شعرهای شاهنامه را بیان میکند و به صورت داستانی و شفاهی به گوش شنوندگان منتقل میکند. نقالی بیشتر در قالب هنرهای شفاهی مانند نمایشهای سنتی، نمایشنامهها و فیلمها استفاده میشود. رویکرد نقالی تأکید بر روایت داستانی و نمایش تصویری دارد و معمولاً با استفاده از ایفای نقشها و تغییر صدا و حرکات برای ایجاد تصویر زنده از شاهنامه استفاده میکند.
۲٫ شاهنامه خوانی: شاهنامه خوانی به معنای خواندن و مطالعه شاهنامه به صورت مستقیم است. در این روش، شاعر یا قاری شاهنامه به شکل صوتی شعرها و داستانهای شاهنامه را با تلفظ صحیح و روان بیان میکند. شاهنامه خوانی بیشتر در قالب جلسات خواندن شاهنامه، سمینارها و برنامههای فرهنگی به کار میرود. رویکرد شاهنامه خوانی تأکید بر روایت صوتی و انتقال احساسات و جذابیت شعری دارد و معمولاً با استفاده از تکنیکهای صوتی مانند نغمه، تنوع صدا و استفاده از تلفظ و بیان مناسب انجام میشود.
بنابراین، نقالی و شاهنامه خوانی هر دو روشهایی هستند که
برای ارائه و بیان شاهنامه استفاده میشوند، اما در روش و شیوه اجرا تفاوت دارند.