ضرب المثل ( دستانزد ) : همسر گزیدن
توضیحات ضرب المثل :
با درود به پیشگاه یاران و هموندان گرامی انجمن.
آدینه ای دیگر از راه رسید و بر آن هستیم که با ابیاتی پند آموز از حکیم دانای طوسی، در خدمت شما سروران و هم زبانان عزیز باشیم.
در بین ایرانیان، از دیرباز، همواره از “ازدواج” به عنوان یک امر مقدس و مبارک یاد شده است، و جوان برومند و شایسته را همیشه به همسر گزیدن و سامان گرفتن تشویق می کنند.
بزرگان و پیران، جوان به سال رسیده را وقتی کامل و مجرّب میدانند که برای خود همسری اختیار کرده باشد و به اصطلاح رایج ایرانیان “زن و مرد در کنار هم کامل می شوند”.
در شاهنامه فردوسی بارها به تزویج و همسرگزینی جوانان، اشاره شده است و تقریبا تمام پهلوانان بزرگ، (برخی به انتخاب خود، برخی به پیشنهاد مهتران) خیلی زود برای خود همدمی می گیرند و این زنان هستند که در کنار این چهره ها نقش آفرینی نیک و قابل ستایش دارند. البته در اندک موارد، همسرانی با کردار بد نیز در داستان ها آمده است.
گفتنی ست در فرهنگ ایران باستان و به ویژه مزدیسنایی، سن مناسب مرد برای ازدواج ۱۵ سالگی عنوان شده است، که ازدواج به هنگام، در کنار دلیری و خردمندی، از صفات مرد پاکیزه و نیک نهاد است.
اما ابیات مورد نظر امروز:
در ابتدای داستان کسری و نوشزاد، دو بیت زیبا و مثال گونه را می خوانیم:
اگر شاه دیدی و گر زیر دست
و گر پاکدل مردِ یزدان پرست
چنان دان که چاره نباشد ز جفت
ز پوشیدن و خورد و جای نهفت
همان گونه که در اینجا می خوانیم، جفت گزیدن و زن ستاندن، برای هر قشری پر اهمیت و حیاتی ست.
از پادشاه گرفته تا مردم عادی و روحانیون، چاره ای جز تاهل و ازدواج ندارند، و این “چاره” در واقع به موضوع تکامل شخصیتی و مصون ماندن از ناهمواری و نا اهل بودن اشاره دارد.
زن از نخست بود رکن خانه ی هستی
که ساخت خانه بی پای بست و بی بنیان
چو مهر گر که نمی تافت زن به کوه وجود
نداشت گوهری عشق گوهر اندر کان
(پروین اعتصامی)
پیروز باشید.
این مطلب توسط جناب آقای حمیدرضا رحیمی و گروه بزرگ تلگرامی فردوسی،شاهنامه و شاهنامه خوانی که توسط ایشان مدیریت می شود به وب سایت ویکی شاهنامه ارائه داده شده است.