نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : کرمان
نام فعلی مکان جغرافیایی : کرمان
نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:
شرح مکان جغرافیایی:
کرمان: به معنای شجاعت و جنگاوری است.گرچه اکنون یکی از استان های مهم ایران کرمان نام دارد که شهر مرکزی آن هم به همین نام خوانده می شود، اما از عهد باستان تا قرون آغازین اسلامی شهری به نام کرمان در ایران کنونی وجود نداشته و تنها منطقه ای به نام کرمان بوده است. در شاهنامه نیز عموما از کرمان به عنوان منطقه یا شبه کشور(نه یک شهر خاص) نام برده شده است. اولین بار در داستان جنگ بزرگ کیخسرو با افراسیاب است که شاه کرمان را همراه سپاه ایران می بینیم
دو تن نیز بودند همرزم توز دو شه زاده ای گرد لشکرفروز
یکی آن که برخوزیان شاه بود گه رزم با بخت همراه بود ی
کی شاه کرمان که هنگام جنگ نکردی به دل یاد رای درنگ
پس از این یک بیت، تا پادشاهی دارا از کرمان خبری نیست. اما در پادشاهی او پنج بار از آن نام برده شده که چند بار آن مربوط به جنگ دارا با اسکندر است، از جمله اولین بار آمده:
شب آمد، به دارا درآمد شکست سکندر میان تاختن را ببست
جهاندار لشکر به کرمان کشید همی از بد دشمنان جان کشید
سکندر بیامد به اسطخر پارس که دیهیم شاهان بد و فخر پارس
نام کرمان در سه بیت دیگر هم چنین آمده است:
چو دارا از ایران به کرمان رسید دو بهر از بزرگان لشکر ندید
زکرمان کس آمد سوی اصفهان به جایی که بودند از ایران مهان
زکرمان بیامد به شهر سطخر به سر برنهاد آن کیی تاج فخر
از مجموع این ابیات برمی آید که غرض از کرمان همان ولایت مجاور پارس و اصفهان است، و نه کرمان دیگری دو بار هم در اواخر عهد اشکانیان و آغاز کار اردشیر ساسانی از کرمان یاد شده است.
آخرین بار هم در یک بیت از پادشاهی هرمزد نوشین روان می خوانیم:
زکرمان چو بیورد گرد سوار زشیراز چون سام اسفندیار
اصطخری ولایت کرمان را چنین معرفی کرده است: «شرقی کرمان زمین مکران است و بیابانی میان مکران و بحر بر حد بلوچ، غربی کرمان زمین پارس… و شمالی بیابان خراسان و سیستان و جنوبی دریای پارس و سیرگان (سیرجان). و قدری از پارس به گوشه است. به کرمان گرمسیر و سردسیر هست، و در هم آمیخته بود» وی شهرهای کرمان را چنین برشمرده است: «سیرگان، جیرفت، بم، هرمز، روبین،… کشیستان، جیروقان، مرزقان، سورفان، ولاشگرد، مغون».
به نوشته لسترنج، سیرجان در زمان ساسانیان شهر عمده آن ایالت بود. اما در قرون وسطا ایالت کرمان دو کرسی داشت: سیرجان و بردسیر. بردسیر(در اصل وه ارتخشیر = شهر ساخته اردشیر) همین شهر امروزی کرمان است و در ناحیه ای واقع شده که هنوز به ناحیه بردسیر معروف است. بارتلد هم طی چند صفحه به معرفی ولایت کرمان و تاریخ و جغرافیای آن پرداخته است. نام کرمان از زمان هخامنشیان در کتیبه ها ثبت شده است و بر اساس متن پهلوی شهرستان های ایرانشهر کرمان را قباد ساخته است.