از ایشان چو نوبت به ایرج رسید – مر او را پدر شاه ایران گزید
نام: ایرج
نام ایرج در اوستا و پهلوی : ایرَج (در اوستایی: Airiya؛ در پهلوی: Ērič)
ریشه نام ایرج : نام ایرج از ریشه آریا با واژگانی همچون ایران هم‌خانواده‌است. نام ایرج را از ریشهٔ ēr به معنای آزاده و نجیب آورده‌اند. فریدون به دلیل خوی او چنین نامی را بر ایرج نهاده‌بود.
محل مرگ ایرج : در توران زمین بدست تور
تبار : تبار پدری به جمشید می رسد
ملیت : ایرانی
وابستگان :
پدر ایرج : فریدون
مادر ایرج : ارنواز
همسر ایرج : سهی یا ماه آفرید
برادران ایرج : سلم و تور
فرزند ایرج : دختری که در شاهنامه نامی از آن برده نشده
نوه ایرج : منوچهر
توضحات شخصیت :
ایرج بر پایه اسطوره‌های ایرانی کوچک‌ترین فرزند فریدون بود. فریدون قلمروش را بین سه فرزندش ایرج، سلم و تور تقسیم کرد. کشور ایران در این تقسیم‌بندی به ایرج رسید. سلم و تور به ایرج رشک بردند، و ایرج جهت دلجویی پیش برادران رفت ولی تور سرش را برید. بعدها منوچهر نوهٔ ایرج آن دو را به کین ایرج کشت.
داستان ایرج یکی از داستان‌های اندوهبار و سوگناک شاهنامه است. فردوسی در این داستان ایرج را انسانی صلح‌دوست و مهربان و اهل مدارا معرفی کرده‌است. از ۱۰۶۸ بیتی که فردوسی دربارهٔ دوره فرمانروایی فریدون سروده حدود ۷۹۹ بیت به تقسیم کردن جهان توسط فریدون بین پسران و پیامدهای آن مربوط است فریدون برای سه پسر پس از آن که در پی آزمونی همسرانی از یمن برمی‌گزیند، با آزمونی دیگر که آستانه هشیاری و بیدار ماندن بود، ایرج سربلند بیرون آمد؛ پس روم و خاور را به سلم، توران و چین را به تور و ایران و دشت نیزه‌وران (تا اندازه ای برابر میانرودان یا عراق امروزی) را به ایرج می‌بخشد. ایران از دیگر قلمروها آبادتر است و پادشاهی بر این نقطه بمنزله پادشاهی بر هفت کشور بود و کسی که فرمانروای ایران باشد فرمانروای جهان بود. این مسئله برای سلم و تور گران آمد
سلم و تور این ناخرسندی را به پدر بازگو کردند، ایرج برای دلجویی به دیدار برادرانش رفت. در نشست سه جانبه ایرج تلاش کرد تا با آنان از در دوستی و برادری درآید، ولی آن دو نپذیرفتند. تور در نزد سلم تخت زرین را بر سر ایرج کوبید سپس با خنجری آبگون سر از تن ایرج جدا کرد و آن را در صندوقی برای پدر فرستاد. فریدون از اندوه از دست دادن پسر بسیار گریست ولی چون پیر بود نمی‌توانست انتقام او را بگیرد پس آن‌قدر شکیباماند تا منوچهر زاده شد و فریدون او را به جنگ سلم و تور فرستاد. منوچهر با آن دو جنگید و آنها را یکی پس از دیگری کشت و فریدون نیز پادشاهی را به او بخشید.
لیست اشعار :