نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : دوک

نام فعلی مکان جغرافیایی:  ۱-  منطقه ای در شمال موصل در غرب دریاچه ارومیه شهر دهوک، ۲-  در جنوب شرق دریاچه اورمیه در دشتی به نام دول که احتمالا همان دوک بوده است

نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:  دشت دوک، کوه دوک، کشور دوک

شرح مکان جغرافیایی:

که از آن به صورت های دشت دوک، کشور دوک و کوه دوک نیز نام برده شده، خرده ولایتی در مرز ایران و روم رزمگاه خسروپرویز با بهرام چوبینه هنگام بازگشت وی از روم بوده است. در این باره ابتدا گوید:

    سراپرده زد شاه بر دشت دوک          چنان لشکری گشن و راهی سه دوک

نیاطوس  را  داد  لشکر  همه          بدو  گفت  مهتر  تویی  بر  رمه!

          و زانجایکه   با  سواران    گرد           عنان   بارہ   تیزتک    را    سپرد

سوی  راه  چیچست  بنهاد  روی        همی   راند  پیچان  دل و راه جوی

به  جایی که  موشیل  بود   آرمنی       که  کردی  میان  بزرگان  منی

بُنداری «دشت دوک» را چنین ترجمه کرده است: «أرض تعرف بارض الحلفاء او ارض المغازل»  دکتر خالقی هم درباره این رزمگاه نوشته است: «طبریو مسکویه این جایگه را دنق نامیده اند…». در ادامه داستان آمده که خسرو پس از زیارت آذرگشسپ دیگر بار به لشکرگاه خود بازگشت:

 سوی دشت دوک اندر آورد         روی همی شد خلیده دل و راه جوی

که باز هم بنداری «دشت دوک» را «ارض الحلفاء» ترجمه کرده است. چون بهرام به سوی لشکرگه خسرو تاخت:

به  ایرانیان  گفت  صف  برکشید         همه  کشور  دوک  لشکر   کشید

متقابلا خسرو و نیاطوس:

          نشستند بر  کوه  دوک  آن  سران             نهاده    دو   دیده   به   فرمانبران

 اگر معلوم شود الحلفاء مذکور در بنداری کجاست، محل دشت دوک هم مشخص می شود، اما عجالتا فرض اول این است که شهر و استان دهوک کشور عراق، در شمال شهر و استان موصل و غرب دریاچه ارومیه ایران را می توان همان دوک فرض کرد، که نام قدیم آن را دکوک، دقوق و دقوقا هم می نوشته اند.

گروهی دیگر از صاحبنظران نبرد خسرو و بهرام چوبین را در حوالی گنزک در آذربایجان میدانند. امروزه درجنوب شرقی دریاچه ارومیه جایی به نام دول وجود دارد که ممکن است همان دشت دوک مورد نظر شاهنامه باشد.مشکور دشت داناک در آذربایجان را که جلگه ای در نزدیکی گنزک است همان دشت دوک می داند

قبلی «
بعدی »