نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : گند شاپور
نام فعلی مکان جغرافیایی : درکنار دزفول و شوشتر
نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:
شرح مکان جغرافیایی:
گند شاپور شهر نامی ساسانیان در استان خوزستان خوزیان اهواز که چون اعراب آن را جند شاپور یا جندی شاپور می خوانده اند در بعضی از چاپ های شاهنامه هم به این صورت ضبط شده گرچه مشهور است که گندشاپور را شاپور اول ساسانی ساخته اولین بار نام آن در آغاز پادشاهی پدرش اردشیر آمده است. اردشیر همان گونه که نسبش را به بهمن پسر اسفندیار میرسانده مادر فرزندش شاپور را هم دختر آردوان اشکانی معرفی می کرده است. در داستان مزبور پس از آن که اردشیر پسرش شاپور را می یابد می خوانیم
نگه کرد جایی که بد خارستان از او کرد خرم یکی شارستان
کجا گند شاپور خواندی و را جز این نام نامی نراندی و را
آقای امید سالار، مصحح این بخش شاهنامه دربارۀ این که چگونه گندشاپور پیش از پادشاهی شاپور وجود داشته توضیحی نداده است
در پایان پادشاهی و زندگی اردشیر که نام شهرهای ساخته او آمده یکی از آنها را گند شاپور ضبط کرده است در حالی که آقای امید سالار آن شهر را با نام اورمزد اردشیر در متن آورده و گندشاپور را به حاشیه برده است در اوایل پادشاهی شاپور و پس از شرح حمله وی به روم آمده است که وی بعد از بازگشت از روم و آوردن اسیرانی از آن دیار به اهواز رفت و چند شهر ساخت
یکی شارستان نام شاپورگرد برآورد و پردخته شد روز ارد
همی برد یک سال از آن شهر رنج بپرداخت بسیار با رنج گنج
شاپورگرد همان شهر مشهور به بیشاپور فارس در جوار کازرون است. اما غرض از آبادبوم ظاهراً همین شهر گند شاپور بوده چون در جای دیگری از بنا نهادن این شهر توسط شاپور یادی نشده .است گرچه آقای امید سالار شرحی درباره شهرهای ساخته شاپور نداده
گیرشمن که شهر گندی شاپور را حفاری کرده نوشته است طرح تأسیسات جدید شهرسازی در زمان شاپور اول تغییر کرد. ما هنوز از طرح شهرهای دیگر ساسانی آگاهی نداریم اما از طرح مؤسساتی که شاهان ایران اسرای رومی خود را در آن مستقر ساختند اطلاع داریم شاپور اول آنان را در گندی شاپور جای داد. خرابه های این شهر بین دزفول و شوشتر واقع است و تقریباً سراسر آن در زیر گاوآهن منهدم شده طرح آن عبارت است از مستطیلی وسیع که شباهتش به طرح اردوگاه نظامی رومی عجیب می نماید.
پس از سپری شدن روزگار شاپور ساسانی در داستان نوش زاد پسر انوشیروان که از مادری مسیحی زاده شده بود و بعد در برابر پدر مدعی شد آمده است که وی در گند شاپور سکونت داشت و پس از شورش برضد پدر در همان شهر زندانی شد.