عنوان: کریمان کیست؟ بر پایۀ دستنویس هفت لشکر گورانی
نویسنده: دکتر آرش اکبری مفاخر
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسنده: دکتری زیان و ادبیات فارسی
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۹۰ هجری شمسی
منبع: مجلۀ علمی-پژوهشی جستارهای ادبی شمارۀ صدو هفتاد و چهار، پائیز ۱۳۹۰
چکیده مقاله:
واژۀ «کریمان» ظاهراً در هیچ یک از داستان های مربوط به گرشاسپ در اوستا، متون پهلوی و متون فارسی زردشتی نیامده است. این واژه در دو بیت از داستان های «رستم و سهراب» و «رستم و اسفندیار» شاهنامه آمده است. فرهنگ نویسان و شاهنامه شناسان دو برداشت متفاوت از این ابیات داشته اند؛ گروهی کریمان را نام پدر نریمان و گروهی دیگر آن را واژه ای عربی و به معنای بخشنده و جوانمرد پنداشته اند. از آن جا که متون حماسی به دیگر زبان های ایرانی نیز یکی از سرچشمه های شاهنامه شناسی است، دستنویس هفت-لشکر به زبان گورانی و دیگر متون زبان و فرهنگ گورانی برای پی بردن به کاربرد واژۀ کریمان راه گشاست. واژۀ کریمان و گشتۀ آن یعنی «قهرمان»، بارها در این دستنویس و دیگر دستنویس ها و متون گورانی به عنوان دو شخصیت، پدر نریمان و پهلوان دوران هوشنگ و تهمورث، آمده است؛ بنابراین با توجه به این متون می توان گفت که در شاهنامه کریمان نام دو شخصیت است: ۱- نام پدر نریمان در داستان رستم و سهراب؛ ۲- نام فرزند هوشنگ در داستان رستم و اسفندیار و فردوسی در یادکرد واژه کریمان به سرچشمۀ دیگری غیر از گزارش های خدای نامه و شاهنامۀ ابومنصوری نظر داشته است
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, تکریمان, نریمان, گورانی, هفت لشگر
دریافت مقاله: کریمان کیست؟ بر پایۀ دستنویس هفت لشکر گورانی