واکاوی جنبه های دراماتیک داستان رستم و سهراب شاهنامه بر پایه درام شناسی ارسطو

عنوان: واکاوی جنبه های دراماتیک داستان رستم و سهراب شاهنامه بر پایه درام شناسی ارسطو

نام نویسندگان: محمدرضا نصراصفهانی / سید مرتضی هاشمی / داود خاتمی

سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان / استاد یار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان / دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان و مربی موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی

تاریخ نگارش: بهار ۱۳۸۸ شمسی

منبع: فصلنامۀ علمی و پژوهشی «پژوهش زبان و ادبیات فارسی» شماره هفدهم، تابستان ۱۳۸۹

چکیده مقاله:

از میان داستان های دوره های سه گانه اساطیری، پهلوانی و تاریخیِ شاهنامه فردوسی، داستان های دوره پهلوانی زمینه هایی استوارتر و جذاب تر برای پژوهش دارند. جدا شدن کارکرد پهلوانی از خویشکاری شخص اسطوره- شاه- پهلوان در داستان های این دوره و تجلی آن در خویشکاری شخص جداگانه ای به نام پهلوان، با کنش ها و احساس هایی به طور فزاینده از نوع رفتارها و عواطف انسان معمولی از یک سو، و گرایش فردوسی به کاوش و گُزارد انگیزه های درونی پهلوانان در برابر رویدادهای حماسی از سوی دیگر، بُعد شخصیت (قهرمان) پردازی را ژرف تر کرده و ساختار را از سطح روایت حماسی صرف به سطح ساختار درامی و تجسم عملی تحول بخشیده که جلوه آن در برخی از داستان های پهلوانی بارزتر است. بررسی جنبه های دراماتیک داستان های پهلوانی، افزوده بر شناسایی قابلیت های نمایش، به تشخیص روشمندانه و درست تر هویت نوعی آنها نیز کمک بسیاری می کند. مقاله حاضر، با گزینش یکی از معروف ترین داستان های پهلوانی شاهنامه، داستان رستم و سهراب و با تاکید مقدماتی بر اصالت روایت ایرانی آن در قیاس با روایت های غیرایرانی و همچنین درنگی بر نام نوعی، به واکاوی جنبه های دراماتیک آن بر پایه پوئتیکای ارسطو، به منزله کهن ترین و – در عین حال- معتبرترین رساله در شناخت ساز وکار درام درآثار منظوم و غیرمنظورم کلاسیک، می پردازد و نتایج کار خود را برمی شمارد.

کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, داستان‌های پهلوانی, داستان رستم و سهراب, هنر شاعری, فن شعر, پوئتیکای ارسطو, جنبه‌های دراماتیک

دریافت مقاله: واکاوی جنبه های دراماتیک داستان رستم و سهراب شاهنامه بر پایه درام شناسی ارسطو

قبلی «
بعدی »