نسخه چاپخانۀ مبارکه
عنوان: نسخۀ چاپخانۀ مبارکه
بانی: حاجی محمد حسین تاجر طهرانی
تاریخ چاپ: ۱۲۶۷ هجری قمری
محل چاپ: تهران
نوع چاپ: سنگی
تعداد صفحات: ۵۹۵ برگ
تعداد نگاره ها: ۶۰ مجلس
نوع خط: نستعلیق
بر اساس خط: مصطفی قلی بن محمد هادی سلطان کجوری
اندازه: رحلی
تعداد جلد: چهار جلد
توضیحات اثر:
تاریخ کتابت: ۱۲۶۵-۱۲۶۶ هجری قمری. نخستین چاپ شاهنامه در ایران، به صورت چاپ سنگی، در محرم سال ۱۲۶۷ قمری انتشار یافت. این چاپ به خط نستعلیق، در قطع رحلی ابعاد متن ۵/۱۵×۵/۲۶ سانتیمتر و در ۴ ستون و ۲۴ سطر جدول‌بندی شده و در ۵۹۵ ورق در تهران منتشر شد.
این شاهنامه با جلد مقوایی با روکش تیماج؛ کاغذ فرنگی نخودی؛ آرایش سرلوح، کتیبه، کمند و جدول است. در انتهای آن فرهنگ الفاظ نادره و اصطلاحات غریبه و فهرست سلاطین عجم و ایام سلطنت ایشان و در ابتدا دیباچه آمده است. چون در آن ایّام کتاب فروشان بضاعتی نداشتند و نشر کتبِ مهم به سرمایه تجّار معتبر انجام می شد، بسیاری از شاهنامه های چاپ ایران و هند به سفارش تاجران به طبع رسید. در این چاپ نیز آمده است که «حسب الفرمایش حاجی محمد حسین تاجر طهرانی، علی ید مصطفی قلی بن مرحوم محمدهادی سلطان کجوری بلده ای… در چاپخانه مبارکه صناعت دستگاهی استادالاساتید سرکار با اقتدار فی فن الشریف اشرف الحاج والمعتمدین حاجی عبدالمحمد رازی» تهیه شده است.
مصطفی قلی بن محمد هادی سلطان کجوری یکی از کاتبان پرکار دوره قاجاریه بوده و کتب متعدد چاپ سنگی را کتابت نموده است. این نسخه از شاهنامه مصّور و بعضی از مجالس آن دارای رقم میرزا علیقلی خویی از صورتگران مجلس ساز آن قرن است. میرزا علی قلی خوبی از پرکارترین تصویرگران کتب چاپ سنگی عهد قاجار بود. میرزا علی قلی خویی از نقاشان ساده کار خوش دست دوره ناصری به شمار می آید( کریم زاده تبریزی، ۱۳۶۳) در دهه شصت و نیمه اول دهه قرن سیزده هجری قمری فعال بوده و در طیف نقاشان سنتی است که با حفظ اصول و قواعد تصویری گذشته ایرانی و در هم آمیختن آن با الگوهای عصر خودش توانسته مهارتش را با رسانه جدید یعنی فن چاپ سنگی منطبق سازد. حوزه های فعالیت او به دلیل تغییر مناسبات اجتماعی و عمومی تر شدن سواد بسیار مورد توجه قرار داشت. وی نسخه های متعدد چاپ سنگی را تصویرنگاری نموده و از ایشان آثار فراوان و بی نظیری به جا مانده است.