ضرب المثل ( دستانزد ) : روباه با آزمودن دلیر نمی شود
توضیحات ضرب المثل :
نخست آفرین باد بر دادگر/ کزو گشت پیدا به گیتی هنر
درود همراهان و هموندان ارجمند
در ادبیات فارسی گاه نمادها و دستانزدها گویاتر از هر شرح و تفسیری در باب مطلبی هستند.
در داستان بیژن و منیژه ، وقتی بیژن با تنی دردمند و سر و روی پریشان از چاه بیرون آمد، رستم از دیدن او خروشید و زنجیر و بندهایش را گسست و گفت: من امشب از کین افراسیاب خواب و آرام ندارم؛ تا او را به نزد سپاهش ریشخند نکنم آرام نخواهم گرفت. سپس سرش را نزد شاه خواهم فرستاد.
شب هنگام برق شمشیر یلان بود که می درخشید و هر که نزدیک می شد سرش را از تن جدا می کردند.
رستم به نزدیک دهلیز افراسیاب رسید و بانگ برآورد: ای شاه شوریده بخت! تو دل دلیران جنگ را نداری و مایه ی ننگ سپاهت هستی و در این جنگ به سپاهت پشت خواهی کرد. تو از دستان ، داستانهایی را که از دوران باستان نقل میکرد نشنیده ای که میگفت:
چو اندر هوا باز گسترد پر/بترسد ز چنگال او کبک نر
✅نه روبه شود ز آزمودن دلیر / نه گوران بسایند چنگال شیر …✅
رستم در این رجز خوانی ، با روباه دانستن افراسیاب _که تمثیلی از حیله گری است_ یادآور میشود که افرسیاب در مقابل شیران (رستم) کار به جایی نخواهی برد و ضعف و ناتوانی افراسیاب را ریشخند میکند.
در بیت دوم که منظور نظر ماست، رستم با مثالی افراسیاب را مرد جنگ نمیداند و او را حتی حریفی به حساب نمی آورد و می گوید حتی اگر به میدان بیاید ، باز همان حیله گر ترسو و ناتوانی هستی که بودی، پس بیهود تلاش نکن.
همراهان گرامی امیدوارم از دستانزد امروز لذت برده باشید.
سربلند باشید 🍂🍃🌹
به کوشش مهربانو جعفریان
این مطلب توسط جناب آقای حمیدرضا رحیمی و گروه بزرگ تلگرامی فردوسی،شاهنامه و شاهنامه خوانی که توسط ایشان مدیریت می شود به وب سایت ویکی شاهنامه ارائه داده شده است.