یکی بود مهتر کتایون به نام – خردمند و روشن‌دل و شادکام
نام : کتایون
نام های دیگر : ناهید
محل تولد کتایون : روم
دوره شاهنامه ای پیشین : پهلوانی
دوره شاهنامه ای جدید : کیانیان
تبار : تبار پدری به سلم می رسد
ملیت : رومی
وابستگان :
پدر کتایون : قیصر روم
همسر کتایون : گشتاسپ
فرزندان کتایون : فرشیدورد ، اسفندیار ، پشوتن ، همای ، به آفرید.
توضیحات شخصیت :
کتایون بنا بر شاهنامه فردوسی و مجمل التواریخ و القصص همسر گشتاسپ، از پادشاهان نامدار کیانی و مادر اسفندیار بوده‌است که نام دیگرش را ناهید گفته‌اند.
وقتی که کتایون به سن بلوغ رسید پدرش قیصر روم جماعتی از بزرگان و پهلوانان را از اطراف و اکناف در کاخ خویش جمع کرد تا شوهری شایسته برای دخترش برگزیند. کتایون یک به یک از پهلوانان سان دید امّا قبلاً خواب مردی بلند اختر که موجب مباهات کشور روم خواهد شد، دیده بود و اینک از میان حضار در جستجوی همان مرد بود. مردان انجمن نظر کتایون را جلب نکرد روز به پایان رسید امّا قیصر اعلان نمود همه مردان شایسته به قصر او بیایند تا کتایون یکی را شوی خود برگزیند. مرد دهقانی میزبان گشتاسپ در روم بود چون خبر قیصر را شنید، گشتاسپ را تشویق نمود تا در مجلس قیصر حضور یابد بلکه تاج و تخت مهی را کسب نماید. گشتاسپ نیز چنین می کند و کتابون به محض دیدن او یاد خوابی که دیده می افتد و او را به همسری بر میگزیند هرچند این انتخاب به دلخواه قیصر نیست لذا شرط موافقت او دست شستن کتایون از مقام و ثروت پادشاهی است که کتایون همین می کند.
لیست اشعار :
پادشاهی گشتاسپ صد و بیست سال بود – بخش ۴
داستان رستم و اسفندیار – بخش ۲