شود کوه آهن چو دریای آب – اگر بشنود نام افراسیاب
نام : افراسباب
نام افراسباب به زبان پهلوی : فراسیاب
نام افراسیاب به اوستایی : فرنگرَستِن
محل تولد افراسیاب : توران زمین
محل مرگ افراسیاب : ایران بدست کیخسرو ، کنارِ دریاچه ی چی چَست( ارومیه )
دوره شاهنامه ای پیشین : اسطوره ای ، پهلوانی
دوره شاهنامه ای جدید : پیشدادیان ، کیانیان
تبار : فرزندِ پشنگ ، فرزندِ زادشم ،فرزندِ تور ، فرزندِ فریدون
لقب های افراسیات : رد افراسیاب
ملیت : تورانی
نشان پرچم ( درفش ) : سیاه
وابستگان :
پدر افراسیاب : پشنگ
برادران افراسیاب : اغریرث، گرسیوز
فرزندان افراسیاب : فرنگیس، منیژه، شیده ، سرخه ، جهن ، گوِ گُرد ، ( گویا افراسیاب ، پسری به نام افراسیاب هم داشته است)
توضیحات شخصیت :
افراسیاب شاه اسطوره‌ای توران پسر پشنگدر شاهنامه است. او دشمن ایرانیان بود و داستان نبردهایش با ایرانیان و به ویژه رستم خواندنی است. افراسیاب وزیر خردمندی داشت به نام پیران ویسه .افراسیاب سرانجام به دست کیخسرو کشته شد. اولین یادکرد از افراسیاب در شاهنامه در جریان جنگ پشنگاست که در آن جنگ افراسیاب از طرف پدرش پشنگ به فرماندهی سپاه توران منصوب شده بود و توانست دهستان را اشغال کند، همچنین افراسیاب در آن جنگ برادر خردمند خود اغریرث را می‌کشد.
یکی از یادکردهای دیگر شاهنامه از افراسیاب زمانی است که کیکاووسبه هاماوران رفته و اسیر گشته و رستم هم برای نجات کاووس به هاماوران رهسپار شده‌است و در آن زمان افراسیاب که چشم کاووس و رستم را دور دیده می‌آید و ایران را تسخیر می‌کند اما رستم پس از آزاد کردن کی کاووس، افراسیاب را از ایران بیرون می‌کند. همچنین زمانی که سهراب به ایران لشکرکشی می‌کند افراسباببارمان و هومان را مأمور می‌کند تا مانع آشنایی پدر و پسر گردند. او در داستان سیاووش به ایران لشکرکشی می‌کند و سیاوش به همراه رستم به جنگ سپاه توران می‌رود. اما در نهایت پس از شکست اول گرسیوز را برای مذاکرات صلح می‌فرستد و با شرط رستم و سیاووش مبنی بر فرستادن صد گروگان از اقوام خود موافقت می‌کند. پس از آن رستم برای اینکه کیکاووس صلح را تأیید کند به پایتخت می‌رود ولی کاووس نه تنها صلح را نمی‌پذیرد بلکه حتی دستور صادر می‌کند صد گروگان کشته شوند. رستم حاضر به پذیرش خواسته شاه نمی‌شود و به همین دلیل کاووس او را از فرماندهی لشکر عزل و توس را به جای رستم منصوب می کند سیاووش که حاضر به بد قولی نیست زنگه شاوران را دستور می‌دهد که صد نفر را بازگرداند و خود نیز به توران پناه می‌برد. افراسیاب ابتدا میانه ای بسیار خوب با سیاووش پیدا می‌کند ولی بعضی از اطرافیان او همانند گرسیوز برادر وی علیه سیاووش توطئه می‌کنند و افراسیاب رای به قتل شاهزاده ایران می‌دهد. این اتفاقات سر آغاز انتقام جویی ایرانیان و جنگ‌های فراوانی بین دو کشور بر سر قتل سیاووش است و در آخرین این جنگ‌ها یعنی جنگ بزرگ کیخسرو وی توسط کیخسروکه فرزندسیاوش و فرنگیس دختر افراسیاب بود، کشته می‌شود.
لیست اشعار :
رزم کاووس با شاه هاماوران – بخش ۳
رزم کاووس با شاه هاماوران – بخش ۶
رزم کاووس با شاه هاماوران – بخش ۱۰
رزم کاووس با شاه هاماوران – بخش ۱۱