نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : شاپورکرد

نام فعلی مکان جغرافیایی :  شهر بیشابور باستانی در فارس

نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه: 

شرح مکان جغرافیایی:

شاپور کرد / شاپورگرد: بنا بر شاهنامه یکی از چهار شهری بوده که شاپور اول ساسانی پس از بازگشتن از لشکرکشی به روم در ایران ساخته است:

به التونیه در بید روز هفت                  ز روم اندر آمد به اهواز رفت

یکی شارستان، نام شاپورگرد                   برآورد  و پردخته شد روز ارد

همی برد یک سال از آن شهر رنج                   بپرداخت بسیار با رنج گنج

گرچه در میان شهرهای ایران جایی به نام شاپورگرد وجود ندارد اما از میان چند شهری که بنای آنها به شاپور منسوب بوده مشهورترینشان شهر بیشاپور فارس در دو فرسنگی شمال غرب شهر کازرون بوده است که از قرن هفتم هجری به بعد ویران و متروک شده اما بقایای ارزشمند آن هنوز برجاست در نتیجه با گمان قرین به یقین می توان گفت که غرض از شاپورگرد باید همین شهر بیشاپور فارس بوده باشد. گرچه آقای امید سالار مصحح این بخش از شاهنامه اظهار نظری درباره شهر شاپورگرد نکرده الا آن که شروع شاهی شاپور را سال ۲۴۲ میلادی و همزمان با جنگ امپراتور روم گردیان سوم با ایران نوشته است.

در تاریخ بلعمی گزیده تاریخ طبری آمده است «شاپور شهرک های بسیار بنا کرد یکی به پارس نام او شاد شاپور و به اهواز شهری بنا کرد نام او جندی شاپور و اندر اهواز از آن آبادتر نیست». و بعد آن حکایت شیرین را نقل کرده و پس شاپور اندر ملک سی و یک سال بود و بمرد» اما گفته ابن بلخی در فارسنامه واضح تر است: «آثار شاپور در عمارت جهان بسیار است و این شهرها او کرده است: «بیشاپور از اعمال پارس این بیشاپور در اول طهمورث کرده بود پیش از جمشید و آن را دین دلا گفتندی، پس اسکندر رومی آن را خراب کرد و این شاپور بن اردشیر آن را به حالت عمارت بازآورد و بیشاپور نام نهاد و اکنون (اواخر سده ششم) بشاپور می خوانند…»

از میان شهرهای منسوب به شاپور اول که نام بعضی از آنها با نام شهرهای منسوب به شاپور ذوالاکتاف در آمیخته است مسلماً شهر بیشاپور ساخته و یا بازساخته شاپور اول بوده و بنا بر نقش برجسته ها و کتیبه های موجود در جوار آن به سال ۲۶۶ میلادی و پس از حمله پیروزمندانه وی به روم همان یورش به التونیه و قیدافه و شکست امپراتور والریانوس و به اسارت گرفتن او به اتمام رسیده است. بنابراین غرض از شاپورگرد (شهر یا زیستگاه ساخته شاپور) همین شهر مشهور به بیشاپور است. البته جندی شاپور اهواز و شهری هم در دشت میشان احتمالاً «دیما» مشهور به «شاد شاپور» منسوب به وی هستند.

قبلی «
بعدی »