عنوان : شاهنامه نوبخت یا پهلوی نامه
نام صاحب اثر: حبیب الله نوبخت
تاریخ نگارش: قرن چهاردم هجری
محل نگارش: تهران
توضیحات اثر و صاحب اثر:
شاهنامه نوبخت که به آن پهلوینامه هم میگویند، یکی از حماسههای فارسی بوده که توسط حبیبالله نوبخت شیرازی سروده شده است. شاهنامه نوبخت رخدادهای تاریخی ایران پس از هجوم اعراب، یعنی از سده هفتم میلادی تا به دوره پهلوی اول (رضا شاه پهلوی) را بازگو میکند. این اثر به سبک شاهنامه فردوسی سروده شدهاست، و واژههای عربی در آن بسیار اندک دیده میشود، و گفته شده که شاعر میخواسته ثابت کند که میتوان یک اثر مفصل ایرانی به وجود آورد که در آن واژۀ عربی بکار برده نشده باشد. شاعر برای سرودن این حماسه سالها به پژوهش و بررسی پرداخته و منابع مورد استفادۀ خود را در حاشیۀ کتاب ذکر کردهاست تا کسانی که نیازمند اطلاعات بیشتر هستند بتوانند دانش لازم را از طریق رجوع به آن بیابند.
شاهنامه نوبخت طولانی ترین منظومه فارسی و مشتمل بر یکصد هزار بیت می باشد و در ده جلد تنظیم شده ، جلد اول آن شامل قریب بیست هزار بیت در قطع بزرگ بسال ۱۳۰۷ شمسی در چاپخانه مجلس بطبع رسیده است . این اثر از لحاظ احساس ملی و از لحاظ اینکه طولانی ترین منظومه زبان فارسی است در خور توجه میباشد .
نمونه ای از شاهنامه نوبخت
چو روز دگر شد فراوان سپاه سوی بارۀ دژ شدند از دو راه
یک از پشت کوه و یک از پیش گرد بسی بر نیامد که بر شد نبرد
سپاه یزید از دو سو حمله برد بس اندر میان کشته شد نامبرد
هم از تیغ کوه و هم از راغ و راه ببارید پیکان بر ایران سپاه
به گرگانیان راه کین بسته شد همه دژ پر از کشته و خسته شد
دو روز و دو شب سنک و پیکان و تیر ببارید از آن نیزه داران بزیر…
وزان رزمگه تازیان شاد و مست بکشتار خونین گشادند دست
بگرگان کشیدند و آتش چو دود از آن باره بر شد بچرخ کبود
از آتش هر آنکس که جان بر دو جست ز شمشیر آن نیزهداران نرست
سپهدار تازی در آن کارزار فزون از دو فرسخ بزد چوب دار
دهشتار و دهقان و هر کس که دید یکایک بر آن دارها برکشید