دوره اول متوسطه (کلاس هفتم تا نهم)
روش آموزشی: خوانش و درک متن روان‌سازی شده، بحث و مناظره کلاسی، نقد داستان، پروژه‌های پژوهشی ساده، خوشنویسی ابیات
محتوای آموزشی:
آشنایی با ساختار کلی شاهنامه و جایگاه فردوسی
بررسی مفاهیم کلیدی مانند عدالت، آزادی، عشق و سرنوشت در داستان‌ها
مقایسه تطبیقی شخصیت‌های شاهنامه با قهرمانان دیگر فرهنگ‌ها
تحلیل داستان‌های پیچیده‌تر (مانند رستم و اسفندیار، سیاوش)
دوره اول متوسطه (کلاس هفتم تا نهم)
توضیحات و اهداف: در این دوره، تمرکز بر تحلیل و نقد داستان‌ها و پرورش تفکر انتقادی است. دانش‌آموزان با خوانش متن روان‌سازی شده، مستقیماً با زبان شاهنامه ارتباط برقرار کرده و به بررسی انگیزه‌ها و تعارض‌های درونی شخصیت‌ها (مانند کشمکش رستم و سهراب) می‌پردازند. بحث‌های کلاسی و مناظره درباره موضوعاتی مانند “تقدیر در برابر اختیار”، آنها را به چالش فکری واداشته و شاهنامه را به زندگی امروز پیوند می‌زند.
نتایج احتمالی و روش‌های آزمون: انتظار می‌رود دانش‌آموزان بتوانند درباره علل رخداد یک اتفاق در شاهنامه استدلال کنند و ارتباطی بین مفاهیم شاهنامه و مسائل دیگر برقرار نمایند. روش‌های ارزیابی شامل “نگارش انشا و تحلیل کوتاه” درباره یک شخصیت یا حادثه، “نمره‌دهی در مشارکت در بحث‌های کلاسی” و “اجرای یک پروژه پژوهشی ساده” (مانند مقایسه یک شخصیت شاهنامه با یک قهرمان از فرهنگ دیگر) است.
پیشنهاد نمایش و اجرای های مختلف بر اساس شاهنامه برای این دوره تحصیلی:
(اجرا به صورت نمایش‌های کوتاه، مناظره، پانتومیم و مولتی‌مدیا)
رستم و اسفندیار: اجرای نمایش با تمرکز بر بحث “تقدیر در برابر اختیار” و تعارض دو وظیفه.
سیاوش: اجرای بخش “سوگ سیاوش” یا محاکمهٔ سیاوش در دربار افراسیاب.
داستان بیژن و منیژه: نمایش عشق و ایثار و نقش حیله‌گری در داستان.
کیکاووس و پریدن به آسمان: نمایش غرور و هشدار در برابر آزمند بودن.
طرح درس پیشنهادی ویژه معلمان و مربیان مدارس :
عنوان طرح: “شاهنامه، کتاب خرد و فرزانگی”
اهداف کلی:
پرورش تفکر انتقادی و تحلیل‌گری
درک ارتباط شاهنامه با زندگی معاصر
تقویت مهارت‌های بیان و مناظره
محتوای آموزشی:
ساختار ادبی و زیبایی‌شناسی شاهنامه
تحلیل شخصیت‌ها و تعارض‌های درونی
مفاهیم فلسفی و اخلاقی
روش‌های آموزشی:
خوانش متن روان‌سازی شده
بحث و مناظره کلاسی
پژوهش‌های دانش‌آموزی
خوشنویسی ابیات
فعالیت‌های اجرایی:
نمایش “رستم و اسفندیار”
مناظره “تقدیر در برابر اختیار”
پژوهش درباره نمادها در شاهنامه
خوشنویسی ابیات برگزیده
تولید پادکست از داستان‌ها
ارزشیابی:
نگارش انشاهای تحلیلی
ارزیابی مشارکت در بحث‌ها
ارائه پژوهش‌های فردی و گروهی
اجرای نمایش‌های کلاسی