نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : سیاوش گرد

نام فعلی مکان جغرافیایی :  دژی در نزدیکی شهر ختن

نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:  سیاوخش گرد، کورستان

شرح مکان جغرافیایی:

سیاوخش گرد / سیاوش گرد:  شهری زیبا و پر از کاخ و باغ و ایوان بوده که سیاوش پس از هجرت به توران زمین آن را در اقصای شمال شرق توران و ترکستان در نزدیکی ختن ساخته و با همسرش فرنگیس مدتی در آن زیسته اما در نهایت همان جا به امر پدر زنش افراسیاب مظلومانه کشته شده است. بنا بر شاهنامه، محل احداث این شهر، برخلاف کنگ دز افسانه ای کاملاً مشخص است. مسیر حرکت سیاوش از بلخ تا بهشت کنگ محل استقرار افراسیاب چنین گزارش شده است از بلخ به سوی جیحون حرکت میکند و پس از عبور از آن از شهرهای ترمذ و چاچ هم میگذرد همه جا به امر افراسیاب از وی استقبال می کرده اند تا این که به قجقارباشی می رسد و با استقبال پیران ویسه روبه رو میشود آنگاه به اتفاق پیران به مقر افراسیاب یعنی بهشت کنگ می رود و با استقبال گرم افراسیاب مواجه می گردد

و سپس بنا به دستور افراسیاب و به خواست او همراه فرنگیس به سرزمین دوردستی می رود و در آنجا سیاوش شروع به ساختن شهر سیاوخش گرد کرد و آن را به بهترین شکل به پایان برد گزارش شاهنامه تا اینجا کاملاً منطقی است و نشان می دهد که سیاوش شهری شاهانه در مرز چین و نزدیک ختن برای خویش ساخته و توصیف آن هم متعارف است .

اما بعضی از نساخان به سبب آن که سیاوش شهر ساخته خویش را مشابه کنگ دز میداند حدود پنجاه بیت را در توصیف کنگ در افسانه ای وارد متن کرده اند که خالقی همۀ آن ابیات را به حاشیه برده است در نتیجه، شهری عادی تبدیل به شهری افسانه ای شده است چون سیاوش در همان شهر سیاوخش گرد کشته شد گیو به صورت ناشناخته به سراغ فرزند وی کیخسرو به توران رفت او و مادرش را در سیاوخش گرد یافت و هر سه رو سوی ایران نهادند اما تورانیان ایشان را تعقیب کردند و در کنار گل زریون( سیردریا، سیحون) با هم جنگیدند این خبر محل سیاوخش گرد را بسیار آن سوتر از گل زریون نشان می دهد.

آخرین نشانی از محل سیاوخش گرد در پایان جنگ بزرگ کیخسرو با افراسیاب آمده است که افراسیاب در فرارش از بهشت کنگ به سوی چین و ختن آواره می شود. در آنجا می خوانیم کیخسرو آخرین جنگ خود را با افراسیاب در محل کولجان یا کچان در نزدیکی ختن کرد و پس از گریز افراسیاب به سوی چین او نیز راه آن دیار را در پیش گرفت و در راه به شارستان و باغ پدر همان سیاوخش گرد رسید و در جایی که خون پدرش را ریخته بودند گریست

کیخسرو پس از آن راه ختن را در پیش گرفت و به فغفور و خاقان چین پیام تهدید آمیز فرستاد. آنها هم سه منزل از چین راه پیمودند و به نزد کیخسرو رسیدند. بنابراین سیاوخش گرد جایی در نزدیکی ختن بوده، که شاهنامه از آن حدود به نام کورستان هم نام برده است.

قبلی «
بعدی »