عنوان: رستم، شخصیتی اسطوره ای یا حماسی؟
نویسنده: سعید شهروئی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسنده: دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۹۴ هجری شمسی
منبع: مجلۀ ادب پژوهی شمارۀ سی و سوم، پائیز ۱۳۹۴، صفحات ۱۴-۱۶۱
چکیده مقاله:
آدرباره جهان پهلوان شاهنامه، رستم، پژوهش های بسیاری انجام گرفته است. برخی او را شخصیتی تاریخی، و گروهی شخصیتی اسطوره ای به حساب آورده اند. پژوهشگران دیگری خاستگاه راستین رستم را حماسه می دانند. بهمن سرکاراتی در جستاری با نام «رستم یک شخصیت تاریخی یا اسطوره ای؟» پس از آوردن دیدگاه کسانی که تهمتن را شخصیتی تاریخی یا اسطوره ای تصور کرده و او را با گندفر و گرشاسپ یکی می پندارند، انگاره هر دو گروه را ناپذیرفتنی می داند و چنین نتیجه می گیرد که رستم نه شخصیتی تاریخی است، و نه اسطوره ای، بلکه خاستگاهی حماسی دارد. نگارنده در این جستار می کوشد به دو روش یا دلیل، احتمال اسطوره ای بودن رستم را نشان دهد: نخست براساس شواهد و اسناد گوناگون، به نقد و تحلیل دیدگاه سرکاراتی و نارسایی دیدگاه او درباره بی پیوندی رستم با گرشاسپ می پردازد، سپس با آوردن انگاره پیوند ایندرا و رستم، آن را به عنوان دلیل دیگری برای اسطوره ای بودن تهمتن مطرح می کند.
کلمات کلیدی: رستم, گرشاسب, ایندرا, اسطوره, حماسه, تاریخ, شاهنامه, فردوسی
دریافت مقاله: رستم، شخصیتی اسطوره ای یا حماسی؟