دستنویس کتابخانۀ طوپقاپوسرای در استانبول
عنوان: دستنویس کتابخانۀ طوپقاپوسرای در استانبول
نشانی: به نشان H.1515
تاریخ نگارش: یکم ربیع الثانی ۸۰۳ هجری قمری – نوزدهم نوامبر ۱۴۰۰ میلادی
خط نویس: هبه الله بن محمد بن مسعود بن یحیی بن مسعود قاضی مرشدی
محل نگارش: نامعلوم
تعداد صفحات: ۶۲۲ برگ
تعداد نگاره ها: ۵۰ مجلس
چینش صفحهها: در چهار ستون و ۲۳ سطر جدولبندی شده
نوع خط: خـط نـستعلیق،
اندازه: ۱۸× ۲۶ سانتیمتر
توضیحات اثر:
دو صفحۀ نخستین کتاب دارای دو ترنج است. سپس مقدمۀ منثور آغاز می گردد. «سپاس و آفرین خدایراکه این جهان و آن جهان را آفرید و بندگان را اندر جهان پدیدار کرد…» و این مقدمه همان مقدمۀ کهن است، ولی پایان آن به افسانۀ محمود و فردوسی و هجونامه می انجامد. دو صفحۀ نخستین مقدمۀ منثور دارای چهار لوح در بالا و پایین صفحات است و در کتیبه های آن نوشته است:
درین لوح لطیف سیم پیکر به صد آیین و زیب و زینت وفر
نوشته نظم فردوسی طوسی که …. باد در فردوس انور
صفحۀ نخستین متن اصلی دارای سرلوحه است با عبارت: «آغاز داستان شاهنامه» صفحات کتاب در چهار ستون و ۲۳ سطر جدول بندی شدهاند. هر صفحۀ بدون تصویر و سرنویس دارای ۴۶ بیت است. در صفحات این دستنویس جای چند مهر است که یکی از آنها عبارت «العبد حاجی محمد» دارد با تاریخ ۹۰۹. این دستنویس روایت «سده» و روایت «کشتن رستم پیل سپید و گرفتن دژ سپند و روایت پادشاهی گرشاسپ را» که همه الحاقی اند ندارد، ولی روایات الحاقی دیگر را دارد و در واژه های آن دستبرد کم نیست. تاریخ ختم شاهنامه در این دستنویس سال ۳۸۴ هجری قمری است و پایان صفحۀ آخر آن چنین است:
سرآمد کنون قصه یزد گرد به ماه سفندارمذ روز ارد
زهجرتشده سیصداز روزگار چو هشتاد و چار از برش برشمار
تم الکتاب المسمى بشهنشاه نامه (؟) من اقوال افضل الشاعرین و اکمل المتقدمین مولانا فردوسی روح الله تعالى روحه و جعل فی اعلى علیین درجته فی غره شهر ربیع الثانی سنه ثلاث ثمانمایه… کتبه اضعف عبادالله و اقل خلق الله المعبود و الموجود الغنی هبه الله بن محمود بن مسعود بن یحیى بن مسعود قاضى المرشدی
به بخشایش کریم و پادشاهی ببخشا بر نویسنده الهی