عنوان: حماسه، اسطوره و تجربه عرفانی خوانش سهروردی از شاهنامه
نویسنده: دکتر امید همدانی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسنده: استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
تاریخ نگارش: بهار ۱۳۸۸ هجری شمسی
منبع: فصلنامۀ نقد ادبی، سال دوم، شمارۀ هفت، پائیز ۱۳۸۸
چکیده مقاله:
هدف از این مقاله نشان دادن نگاه تأویلی سهروردی است به روایات،عناصر و مؤلفه های اثر حماسی بزرگ ایران یعنی شاهنامه فردوسی. مقاله به دو بخش تقسیم می شود: در بخش نخست بنیان های متفاوت تأویل در نزد فردوسی و سهروردی بررسی می گردد و نشان داده می شود که اسطوره و حماسه چگونه در اندیشه فردوسی و در پرتو اصول و قواعدی که او برای فهم و تأویل آنها به دست می دهد، به مثابه اموری معقول و خردپذیر جلوه می کنند حال آن که در نزد سهرودی آنچه مهم است نه به دست دادن تفسیر و تبیینی معقول از حماسه و اسطوره بلکه فهم آنها به مثابه رمزها و نمادهایی است که در پرتو نوعی تجربه زیسته عرفانی و باطنی فهم و تفسیر می شوند. در بخش دوم هم با واشکافی تحلیلی عناصر حماسی و اسطوره ای شاهنامه که در حکایات عرفانی سهروردی بدل به رمزها و نمادهای عرفانی و گنوسی می شوند، دگردیسی اسطوره و حماسه به عرفان یا گذر از حماسه تاریخی- ملی به حماسه معنوی مورد تأمل و مداقه قرار می گیرد.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, نگاه تاویلی, بنیان‌های تاویل, سهروردی, حماسه, اسطوره, حکایات عرفانی, رمز
دریافت مقاله: حماسه، اسطوره و تجربه عرفانی خوانش سهروردی از شاهنامه