نام مکان جغرافیایی در شاهنامه : تیز
نام فعلی مکان جغرافیایی :
نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:
شرح مکان جغرافیایی:
تیز از شهرهای مهم و بندری ولایت مکران در کنار دریای عمان و اقیانوس هند زره بوده است. از این شهر چند بار در داستان جنگ ،بزرگ هنگام گریز افراسیاب از برابر کیخسرو نام برده شده که نام مکران هم در کنار آن آمده است
همه تیز و مکران تو ویران کنی چو بی کینه آهنگ شیران کنی
خروش زنان خاست از شهر و دشت همه تیز و مکران پر از رنج گشت
به درها همه آتش اندر زدند همه تیز و مکران به هم بر زدند
همه تیز و مکران بیاراستند ز هر جای رامشگران خواستند
اغلب جغرافی نویسان سده های آغازین اسلامی تیز را یکی از شهرهای ولایت مکران دانسته و بعضی با اختصار آن را معرفی هم کرده اند مؤلف حدود العالم پس از این که مکران را از ولایت سند خوانده به معرفی شهرهای آن پرداخته و در مورد تیز چنین گفته است «تیز نخستین غربی ترین شهری است از حدود سند بر کران دریای اعظم ،نهاده جای [ گرمسیر] است»
مقدسی هم تیز را شهری از ولایات مکران و سند معرفی کرده است تیز در کناره دریا پر نخلستان دارای چند رباط نیکو و جامعی زیباست مردم میانه حال ،اند نه دانشی نه خوش زبانی دارند ولی باراندازی معروف است آن را نیز مکران نیز نامیده است. بعد هم فاصله شهر تیز تا دیگر شهرهای مکران و سند را ذکر کرده است
بعضی هم از شهر تیز فقط نام برده.اند لسترنج بنا بر همۀ مطالب مربوط به تیز نوشته است: «مهم ترین مرکز بازرگانی آن ایالت (مکران) بندر تیز در کنار خلیج فارس بود… خرابهه های بندر بزرگ تیز در رأس بندری که در قرون وسطی کشتی های کوچک به آن داخل میشدند واقع بوده…. در قرن ششم هجری این بندر بر تجارت ،هرمز که رو به خرابی می رفت تفوق و استیلا پیدا کرد.
بنا بر تعاریف فوق و نیز نقشۀ شمارۀ ۷ کتاب لسترنج تیز بندری در کنار دریای ،اعظم اقیانوس هند در ولایت مکران بوده ،است، در نتیجه محل آن را باید در جنوب غربی کشور پاکستان فعلی در کنار اقیانوس جست وجو کرد این شهر در گذشته ظاهراً در سفرها و تجارت دریایی اهمیت داشته که اکنون بندر شرقی آن ،کراچی یا بندر غربی آن چابهار همان اهمیت را دارد