شاهنامه و اوستا دو متن متفاوت و مهم در فرهنگ و ادبیات ایران هستند، اما در گونه، محتوا و زمان نگارش تفاوتهای زیادی دارند. در زیر به تفاوتهای اصلی بین شاهنامه و اوستا اشاره خواهم کرد:
۱٫ گونه ادبی: شاهنامه یک اپیک یا قصهنویسی تاریخی است. در این اثر، رویدادها و شخصیتهای تاریخی و افسانهای ایران به صورت داستانی و شعری روایت میشوند. اوستا به عنوان متن مقدس دین زرتشتی شناخته میشود. اوستا شامل تعالیم دینی، اخلاقی و آئینی است که بر اساس آن، زرتشتیان زندگی خود را راهنمایی میکنند.
۲٫ زمان نگارش: شاهنامه در دورهٔ اسلامی و در قرن ۱۰ میلادی توسط فردوسی نوشته شد. این کتاب نمایندهٔ تلاش فردوسی برای حفظ و بازسازی تاریخ و فرهنگ ایرانی است. اوستا نیز به زبان اوستایی، زبان باستانی ایرانی، در دورههای مختلف نوشته و تدوین شده است. بخشهایی از آن ممکن است از دورهٔ هخامنشی و آخرین تدوینهای آن به دورهٔ ساسانی برگرفته شده باشند.
۳٫ محتوا: شاهنامه دربارهٔ رویدادها و شخصیتهای تاریخی و افسانهای ایران است. این کتاب به ترویج ارزشهای انسانی و ملی پرداخته است. اوستا به عنوان متن مقدس دین زرتشتی، شامل دستورات مربوط به رفتار اخلاقی، عبادت، آیینها و مراسم دینی است.
۴٫ زبان: شاهنامه به زبان پارس
ی ساده نوشته شده است و شاعری آن را به شکل صوتی بیان میکند. اوستا نیز به زبان اوستایی نوشته شده است که یکی از زبانهای باستانی ایرانی است.
به طور خلاصه، شاهنامه و اوستا از لحاظ گونه ادبی، زمان نگارش، محتوا و زبان متفاوت هستند. شاهنامه بیشتر به تاریخ و افسانههای ایرانی و ارزشهای ملی مرتبط است، در حالی که اوستا به عنوان متن مقدس دین زرتشتی به تعالیم دینی و اخلاقی میپردازد.