عنوان: تحلیل چگونگی بازتاب گونه های بینامتنی با شاهنامه در تاریخ نوشته های سلسله ای برمبنای بینامتنیّت ژرار ژنت
نویسند’گان: فرشته محمدزاده / محمد جعفر یاحقی / بهمن نامور مطلق / جواد عباسی
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسنده: دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد / استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد / دانشیار گروه زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی تهران / دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد.
تاریخ نگارش: تابستان ۱۳۹۶
منبع : پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال سیزدهم، شمارۀ اول، بهار و تابستان ۹۶، صفحه ۱۳۷-۱۶۱
چکیده مقاله :
بینامتنیّت مبتنی بر پیوند یک متن با متن های دیگر است. این متن ها می تواند از دو شاخه متفاوت، امّا وابسته به یک فرهنگ باشد، چنان که شاهنامه و متن های تاریخی سلسله ای این گونه است. به این صورت که پیوند و ارتباط بسیاری میان پیش متن شاهنامه و تاریخ نوشتههای سلسله ای در طول ادوار متمادی ایجاد شده است. از این رو، مسأله پژوهش این است که ارتباط بینامتنی میان شاهنامه و تاریخ نوشته های سلسله ای از سده ششم تا میانه سده هشتم هجری چگونه است؟ بدین منظور از نظریّه ترامتنیّت ژرار ژنت که یک نظریّه کامل در این باره است، بهره می بریم. هدف اصلی در این جستار، دست یابی به انواع هم حضوری ها و روابط بینامتنی متن های تاریخی سلسله ای در بازه زمانی موردِ نظر و شاهنامه است. روش پژوهش، تطبیقی و مبتنی بر توصیف و تحلیل داده ها است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که تاریخ نویسان سلسله ای مبتنی بر نگرش های تاریخی و شیوه تاریخ نویسی خود، با آگاهی کامل، شاهنامه را در جهت پاسخ گویی به انتظارات خود و مخاطبان خود برگزیده اند و در این راستا به ترتیب بیش ترین تا کم ترین از چهار گونه بینامتنی نقل قول، تلمیح، سرقت ادبی و ارجاع بهره برده اند.
کلمات کلیدی : شاهنامه, فردوسی, تاریخ نوشته های سلسله ای, ژرار ژنت, بینامتنیت
دریافت مقاله:تحلیل چگونگی بازتاب گونه های بینامتنی با شاهنامه در تاریخ نوشته های سلسله ای برمبنای بینامتنیّت ژرار ژنت