نام مکان جغرافیایی در شاهنامه :  بیکند

نام فعلی مکان جغرافیایی :  قراکول

نام های دیگر مکان جغرافیایی در شاهنامه:  کندز  کهندز

شرح مکان جغرافیایی:

بیکند که از شهرهای کهنسال ورارود ماوراء النهر بوده است اینک قراکول خوانده میشود این شهر تقریباً در میانۀ فاصلۀ ۲۰ فرسنگی جیحون تا بخارا قرار داشته و نامش همبر با بخارا در شاهنامه آمده است. اولین بار در زمان کیخسرو و داستان جنگ بزرگ می بینیم که نام قدیم بیکند (کندز کهندز) و برآورده فریدون بوده است پس از آن در پادشاهی گشتاسپ و جنگ های وی با ارجاسپ از بیکند یک بار یاد شده است یز در جنگ بلاش پیروز با هپتالیان نام بیکند آمده از آن پس تا آخر عهد ساسانیان تنها از دز آوازه بیکند در زمان بهرام چوبینه نام برده شده است . بعد از آن بیکند نیز چون دیگر شهرهای ماوراء النهر جزء قلمرو ترکان بوده و در زمان فرار یزدگرد سوم به مرو به بیژن طرخانی تعلق داشته .است بدین سبب در شرح جنگ بیژن با ماهوی سوری کنارنگ مرو، در ساحل راست جیحون برای آخرین بار از بیکند به عنوان عرصۀ جنگ طرفین چنین یاد شده است

ظاهراً بیکند از دو بخش «بای ترکی به معنی بزرگ * کند» فارسی به معنی شهر و آبادی تشکیل شده است رود زرافشان که ولایت ،سعد، از جمله سمرقند و بخارا را آبیاری میکند پیش ترها از بیکند( یا کندز) نیز می گذشته و در محل قرب به جیحون می ریخته است

این رود از قرون آغازین اسلامی در پیرامون بیکند مانده و تشکیل دریاچه یا آبگیری را داده که آن را به سغدی آوازه و به ترکی قراکول دریاچه سیاه می‌گفته اند. بدین سبب نرشخی ضمن معرفی بیکند و جایگاه مهم آن و قدمتش یادآور شده که آبگیرهای پیرامون بیکند را پارگین فراخ خوانند و قراکول نیز خوانند.

همین نام برکه یا دریاچه مجاور بعداً به خود شهر هم اطلاق شده و نام بیکند تبدیل به قراکول گردیده است. این شهر و پیرامون آن چون محل پرورش نوعی گوسفند ویژه است که از پوست نرم بره های آن کلاه پوستی مرغوب میسازند و به آن قراکل میگویند  شهرت ویژهای یافته است. بیکند را شهرستان روبین هم می خوانده اند که بعید است ارتباطی با رویین دژ شاهنامه در داستان هفت خان اسفندیار داشته باشد شهر قراکول اکنون به کشور ازبکستان تعلق دارد و در فاصله تقریباً ده فرسنگی غرب بخارا واقع است.

 

قبلی «
بعدی »