عنوان:بررسی مآخذ برخی از اندرزهای شاهنامه
نویسندگان: عصمت خوئینی / سجاد رحمتیان
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی تهران / کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
تاریخ نگارش: تابستان ۱۳۹۴ هجری شمسی
منبع: متن شناسی ادب فارسی (علمی-پژوهشی) دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، دورۀ جدید، شماره یک، بهار ۱۳۹۴، صفحه ۱۱۵-۱۳۶
چکیده مقاله:
توجه به اندرز و اندرزگویی در ایران قدمتی به درازای تاریخ دارد، به طوری که در میان قدیمی ترین آثار باقی مانده از ایران باستان، می توان شاهد حضور پندها و اندرزها بود. این سنّت در دوران اسلامی ادامه یافته و به موجودیت خود تا روزگار ما نیز ادامه داده است و در این مسیر تقریباً طولانی، بسیاری از ادیبان و بزرگان ایرانی بدان روی آورده و در این زمینه آثاری گرانقدر از خود به یادگار نهاده اند. یکی از بزرگترین شاعران ادبیات فارسی که به مقوله پند و اندرز توجّه خاصی داشته، ابوالقاسم فردوسی است، وی در شاهنامه برای پند و اندرز جایگاه ویژه‌ای قائل شده و ابیات شیوا و پر مغز فراوانی را در این زمینه از خود به یادگار نهاده است که از دیرباز مورد استقبال عامه مردم قرار گرفته‌اند، و این البته جدای از اندرزهای بی شماری است که در متن داستان های شاهنامه وجود دارد و از زبان شخصیت ها بیان می شوند. این تحقیق بیش از هر چیز دیگری می کوشد تا آبشخورهای فکری پاره ای از اندرزهای شاهنامه را بر ما معلوم گرداند و در این راستا شماری از کتاب ها و اندرزنامه های پهلوی نظیر اندرزهای آذرباد مارسپندان، جاویدان خرد، پندنامه ی بزرگمهر و اشعار چند شاعر ماقبل فردوسی همچون رودکی به عنوان منابع تأثیرگذار بر اندرزهای شاهنامه معرفی شده اند.
کلمات کلیدی: شاهنامه, فردوسی, ادبیات تعلیمی, اندرز, ماخذ اندرزها
دریافت مقاله:بررسی مآخذ برخی از اندرزهای شاهنامه