عنوان: بررسی عشق در دنیای حماسه با نگاهی به شاهنامه
نویسندگان: حسین حسن رضایی / عبدالرضا سیف
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران / استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران
تاریخ نگارش: تابستان ۱۳۹۵ هجری شمسی
منبع: متن پژوهی ادبی، سال بیستم، شماره هفتاد، زمستان ۱۳۹۵
چکیده مقاله:
با آنکه حماسه ها، از جمله شاهنامه، دنیای جنگ و نبرد هستند، امّا در آنها از عواطف و احساسات فردی نیز می توان نشان یافت. از این رو، هرچند حجم داستان های عاشقانه شاهنامه فردوسی در مقایسه با حجم کلّ آن اندک است، امّا اگر حماسه بزرگ ملّی ایران از این تعداد داستان عاشقانه خالی می بود، گویی کمال فعلی خود را نمی داشت. فردوسی که در شاهنامه به عواطف مختلف انسان از جمله خشم، شادی، اندوه و… پرداخته، به عشق هم که از کهن ترین عواطف انسان و «درد همیشگی» وی است، توجّه داشته است. مقاله حاضر می کوشد با بررسی مهم ترین داستان ها و ماجراهای عاشقانه شاهنامه، ویژگی های کلّی عشق در دنیای حماسه و عوامل مختلف اجتماعی و فرهنگی آن را بررسی و تبیین نماید. بدین ترتیب، ابتدا به ذکر تفاوت ها و شباهت های عشق در دوره حماسی با دورۀ تاریخی پرداخته و عوامل گوناگون مانند ژانر حماسی، زمان و… را که در شکل دهی نوع خاصّی از عشق در شاهنامه مؤثّر بوده اند، بیان می کند و در ادامه، سه مورد از مهم ترین ویژگی های عشق در داستان های عاشقانه شاهنامه بررسی می شود.
کلمات کلیدی: عشق, حماسه, دورۀ تاریخی, عشق شنیداری, عشق هدفدار, تقدّم عشق ورزی زن
دریافت مقاله:بررسی عشق در دنیای حماسه با نگاهی به شاهنامه