عنوان:بررسی تطبیقی و انتقادی گزارش شاهنامه و متون مزدیسنی درباره دین بهی و ادیان دیگر
نویسندگان: دکتر حسین حیدری / محدثه قاسم‌پور
سابقه شغلی یا تحصیلی نویسندگان: استادیار گروه ادیان و فلسفۀ دانشگاه کاشان / کارشناس ارشد ادیان و عرفان دانشگاه کاشان
تاریخ نگارش: پائیز ۱۳۹۱ هجری شمسی
منبع: مجلۀ ادب پژوهی، شمارۀ بیست و هفتم، بهار ۱۳۹۳، صفحۀ ۸۹-۱۱۳
چکیده مقاله:
فردوسی براساس منابع مکتوب و شفاهی موجود، شاهنامه را سرود تا عقاید و فرهنگ ایرانیان باستان را برای آیندگان گزارش کند. گرچه منابع مذکور کمابیش بازگوکننده فرهنگ ایران باستان و باورهای مزداپرستی بوده اند، اما اثبات گزارش بی طرفانه مواضع دینی ایرانیان باستان توسط فردوسی نیاز به بررسی دارد. در این مقاله گزارش فردوسی از نظرگاه مزداپرستان درباره هفت دین (بت پرستی، دین مانی، دین مزدک، دین زرتشتی، یهودیت، مسیحیت و اسلام) با مواضع خود متون پهلوی و اوستا سنجیده می شود و ویژگی های هرکدام به تفکیک بیان می گردد. براساس یافته این جستار، آنچه سراینده نامه باستان به نگاه مزداپرستان درباره بت پرستی و دین مزدک نسبت داده، با متون مزدایی مطابقت کامل دارد، ولی آنچه که حکیم توس درباره مواضع مزداپرستان درباره اسلام گزارش کرده، از این متون سرچشمه نگرفته است. بقیه ادیان نیز در طیفی میان این دو قرار می گیرند
کلمات کلیدی: فردوسی, شاهنامه, متون پهلوی, ایران پیش از اسلام, مزداپرستی
دریافت مقاله: بررسی تطبیقی و انتقادی گزارش شاهنامه و متون مزدیسنی درباره دین بهی و ادیان دیگر