نام شخصیت: ژول مل
سال تولد شخصیت: ۲۵ اکتبر ۱۸۰۰
محل تولد شخصیت: اشتوتگارت
تاریخ درگذشت شخصیت : ۴ ژانویه ۱۸۷۶
آرامگاه شخصیت: پاریس
ملیت شخصیت: آلمانی تابعیت فرانسه
شغل شخصیت: شاهنامه پژوه، مترجم
آثار و فعالیت ها :
ترجمه
- ترجمه شاهنامه فردوسی تنها و ماندگارترین اثر اوست
توضیحات شخصیت:
ژول مُل (به فرانسوی: Jules Mohl) (به آلمانی: Julius von Mohl)، (زادهی ۲۵ اکتبر ۱۸۰۰ در اشتوتگارت – ۴ ژانویهی ۱۸۷۶ در پاریس)، خاورشناس آلمانی با تابعیت فرانسوی، متخصص در زبان و ادبیات فارسی، مصحح شاهنامه فردوسی و مترجم شاهنامه به نثر فرانسوی است.
ژول مُل تحصیلات خود را در رشتهی فلسفه در دانشگاه توبینگن در آلمان به پایان رسانید و به درجهی دکتری نایل شد. در سال ۱۸۲۳ به فرانسه رفت و در مدرسهی زبان‌های شرقیِ پاریس وارد شد، و به تحصیل زبان و ادبیات فارسی زیر نظر سیلوستر دوساسی و آبل رموزا پرداخت.
بین سال‌های ۱۸۲۶ تا ۱۸۳۳ عنوان استادیار فلسفه در دانشگاه توبینگن را داشت، اما اجازه داشت که در خارج از آلمان به مطالعه و تحقیق بپردازد. او همچنان به مطالعه در زبان و ادبیات فارسی در مدرسهی زبان‌های شرقیِ ادامه داد و چندی بعد تابعیت فرانسه را گرفت. ژول مُل به آثار شعرای طراز اول ایران همچون فردوسی و سعدی و حافظ توجه بسزایی داشت و از مطالعهی آنها در کار تدریس زبان و ادبیات فارسی الهام می‌گرفت.
از سال ۱۸۴۰ به دبیری انجمن آسیایی پاریس منصوب و بعداً به ریاست آن برگزیده شد. در سال ۱۸۴۴ به عضویت فرهنگستان کتیبه‌شناسی و زبان‌های باستانی فرانسه انتخاب شد. در همین سال به‌عنوان استاد زبان و ادبیات فارسی در کولژ دو فرانس انتخاب گردید و مدت سی سال در این کرسی به تدریس اشتغال داشت و شاگردان برجسته‌ای تربیت کرد.
در سال ۱۸۲۶ ژول مُل ازطرف دولت فرانسه مأمور شد که شاهنامهی فردوسی را به زبان فرانسوی ترجمه کند. او از این تاریخ تا پایان عمر در ۱۸۷۶، یعنی به مدت جهل سال، با عشق و علاقه مشغول تصحیح دقیق متن فارسی و ترجمهی آن به زبان فرانسه شد. در سال ۱۸۳۸، با انتشار اولین جلد از ترجمهی شاهنامه، ستایش همگان را برانگیخت. در سال‌های بعد به‌تدریج جلدهای بعدی را منتشر کرد، ولی عمرش کفاف نداد و نتوانست آخرین جلد را به‌پایان ببرد. باربیه دومنار (به فرانسوی: C. Barbier de Meynard)، شاگرد او و یکی از مترجمان بوستان سعدی، کار ترجمهی جلد آخر را به‌پایان رساند و آن را در ۱۸۷۸ منتشر کرد.
شاهنامهی ژول مُل با استفاده از ۳۵ دست‌نویس موجود در اروپا (۸ نسخه از کتابخانهی ملی پاریس، ۱۳ نسخه از دیوان هند، ۵ نسخهی ملکی خودِ مُل، و نسخه‌هایی از مجموعه‌های خصوصی) و همچنین با مراجعه به سایر مثنوی‌های حماسیِ فارسی فراهم آمده‌است، و بعد از گذشت بیش از یک قرن، هنوز متن نسبتاً کم‌غلطی به‌شمار می‌رود و همیشه مورد مراجعه و استناد محققان بوده‌است.
ژول مُل مقدمهی مفصلی هم بر شاهنامه نوشته‌است که تا پیش از تحقیقات جدیدتر در قرن بیستم، مهم‌ترین اثر پژوهشی دربارهی شاهنامه و فردوسی، و متداول‌ترین مرجع برای بسیاری از خاورشناسان به‌شمار می‌رفت.
لینک های مرتبط: